حشره شناسی پزشکی

[eliot -esf]

به منظور تحقق بند ۱۲ اصل چهل و سوم قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران مبني بر بهداشت جامعه و با توجه به اينكه انتقال تعداد قابل توجهي از بيماريهاي شناخته شده بومي ايران بوسيله حشرات و بندپايان صورت مي گيرد و متاسفانه با همه اقدامتي كه در نيم قرن اخير براي از بين بردن و يا كاهش ذخائر انگلي صورت گرفته است نتوانسته است ريشه كني هيچ يك از بيماريها به جز بيماري پيوك بيانجامد . لذاغ نيا زبه تربيت افرادي است كه بتوانند در اين زمينه فعاليت نمايند . دوره كارشناسي ناپيوسته حشره شناسي و مبارزه با ناقلين به منظور تامين اين نيروي انساني برنامه ريزي شده است .
هدف
هدف از دوره كارشناسي ناپيوسته حشره شناسي پزشكي و مبارزه با ناقلين تربيت افرادي است كه بيماريهاي منتقله و ناراحتي هاي ناشي از حشرات و ديگر بندپايان را شناسائس كرده و راه حل هاي مناسب براي رفع اين مشكلات ارائه و در حسن اجراي آن نظارت نمايند .
طول دوره
طول متوسط دوره كارشناسي حشره شناسي پزشكي و مبارزه با ناقلين ۲ سال و نظام آموزشي آن مطابق آئين نامه آموزشي دانشگاهها و موسسات آموزش عالي مصوب شورايعالي برنامه ريزي است . دروس ان به صورت نظري ، عملي و كارآموزي ارائه مي گردد .

 

[eliot -esf]

بررسی روشهای مبارزه با سوسریهای شبکه فاضلاب
​

مركز خدمات تخصصي كنترل حشرات و آفات شهري گارانتي​

سوسری آمریکایی و آلمانی به همراه بعضی حشرات و جوندگان دیگر از جمله موش در شبکه فاضلابرو مشاهده مي گردد. این در حالی است که در ساختمانهای مسکونی به ویژه در مناطق تحت پوشش شبکه های جمع آوری فاضلاب نیز سوسری آلمانی و سوسری آمریکایی هر دو با وفور زیاد مشاهده می شوند.
سوسری ها براحتی در شبکه فاضلابرو زاد و ولد و تکثیر می کند، به طوریکه نزدیک به صددرصد منهولها در مناطق واقع در محدوده شبكه فاظلاب آلوده به این سوسری هستند. فراوانی این سوسری از 4 تا3600 عدد در یک منهول دیده شد، که به طور متوسط تعداد 566 عدد سوسری به یک منهول می باشد. سوسری ها دائما روی دیواره منهول در حال استراحت می باشند. شرایط آب و هوایی از عوامل مهمی می باشد که در دوران رشد مراحل مختلف جنینی، نمفی و بالغ و همچنین ظرفیت تولید مثل سوسریها کاملا موثر است. باز شدن کیسه های تخم و خروج نمف های جوان معمولا با شروع فصل بهار و مناسب شدن درجه حرارت آغاز و تا آذر ماه ادامه دارد. فواصل تخم تا بلوغ در فصل بهار به علت شرایط مناسب از نظر رطوبت و درجه حرارت کوتاه می باشد و چند نسل سوسری در طول سال تولید می شوند. تغییرات شدید جوی از آذر ماه و کاهش درجه حرارت ، گاهی تا چندین درجه زیر صفر در فصل زمستان منجر به مرگ و میر و کاهش جمعیت سوسری ها در شبکه می شود. بیشترین درصد مرگ و میر سوسری ها به علت کاهش درجه حرارت در نمف های جوان و بالغین اتفاق می افتد. جمعیت سوسری ها از آذر ماه تا دی ماه کاهش می یابد. جمعیت سوسری ها در فصل بهار به سرعت افزایش می یابند، وفور سوسری ها در مهر ماه مجددا کاهش یافته اند. که علت کاهش آنها در فصل گرما کاملا مشخص نبوده ولی مهاجرت و خروج آنها از شبکه فاضلابرو یکی از عوامل اصلی می باشد. کاربرد حشره کش های دورسبان EC ، سیمپراتور، سولفاک ودلتامترین به صورت ابقایی به مقدار 2 گرم در متر مربع 100 درصد جمعیت سوسری ها را در شبکه فاضلابرو کنترل کرده اند. سموم آیکون ،فایکام ،سایپرمترین و دیازینون نتایج کمتر از 100 درصد در یک ماه بعد از سمپاشي در کنترل سوسری ها داشته اند. در تمام منهولهای سمپاشي شده با سموم ابقایی پس از 5 ماه فعالیت سوسری ها ظاهر شده است که طولانی بودن دوره باز شدن کیسه های تخم را نسبت به زمان ابقائیت سموم مشخص می کند. کاربرد سموم ابقایی در شبکه فاضلابرو از نظر درصد کنترل، به طوری که در منهولهای سمپاشي شده با سموم ابقایی در فصل بهار که دوران رشد جنینی و باز شدن کیسه های تخم سوسری ها کوتاه تر است، جمعیت سوسری ها 5 ماه بعد از مصرف سم دورسبان در حدنزدیک به صفر باقی مانده است. اثر سم دیازینون به خصوص در منهولهای با بدنه آجری کمتر از سم دورسبان می باشد. غلظت های رقیق حشره کش نتایج کاملا مشابهی با سمپاشي ابقایی به مقدار 2 گرم در متر مربع داشته اند. نتایج کاربرد حشره کش ها با رقت کم در مقایسه با سمپاشي ابقایی در فصل سرما نتایج مشابهی در کنترل سوسری ها دارند. بنابراین در صورتیکه طول دوره کنترل با سمپاشي ابقایی مورد نظر باشد بایستی زمان مبارزه کاملا مطالعه شده انتخاب گردد. روش مه پاش منهولها با سیمپراتور، 100 درصد سوسری ها را کنترل کرده است. از طرفی افزایش سوسری ها در این منهولها نسبت به سمپاشي ابقایی در فصل سرما کمتر بوده است. موثرترین روش کنترل سوسری ها مربوط به کاربرد سم دورسبانEC به مقدار 2 گرم در متر مربع در شروع فصل گرما می باشد. در این زمان کلیه کیسه های تخم تولید شده در فاصله ابقائیت سم باز می شوند و تحت تاثیر ابقائیت سم از بین می روند. به طوریکه تا 5 ماه بعد از زمان مبارزه وفور سوسری ها در این منهول ها همچنان نزدیک به صفر باقی مانده است و انتظار می رود به علت مصادف شدن با فصل سرما در سال بعد هم در این منهولها وفور سوسری تحت کنترل باشد. روش مه پاشی منهول های شبکه فاضلابرو از نظر اینکه در کاهش جمعیت سوسری ها 100 درصد مؤثر می باشد، و به لحاظ دارا بودن مزایای متعدد زیر یک روش قابل اجرا، مؤثر و کاملاً با صرفه بوده و نسبت به سایر روشها ارجح می باشد. در روش مه پاشی میزان مصرف حشره کش بسیار کم می باشد و موجب کاهش بودجه های خرید و حمل و نقل سم می گردد. پس از مه پاشی آثاری از حشره کش بجای نمی ماند و آلودگی زیست محیطی نسبت به سایر روشها بسیار ناچیز بوده وباعث ایجادسمیت درفاضلاب واحیانا اختلال درتصفیه بیولوزیکی نمی گردد. در این روش کنترل با پرسنل کمتر راندمان مبارزه بهتر و حدود 20 برابر بیشتر از روشهای دیگر می باشد. بنابراین با توجه به نتایج مبارزه و همچنین شرایط آب و هوایی در صورتیکه زمان مبارزه صحیح انتخاب شود،(20اردیبهشت تا 20خرداد) با اجرای 2 بار مه پاشی با سم دورسبان یا یک بار مه پاشی و یکبار سمپاشي ابقایی به فاصله 1-5/1ماه با تقدم مه پاشی بادورسبان یا سیمپراتور می توان جمعیت سوسری ها را به مدت طولانی در حد صفر نگاه داشت. بدین منظور، مطالعه زیست شناسی سوسری در شبکه فاضلابرو حائز کمال اهمیت است. اتخاذ تدابیری به منظور مه پاشی شبکه فاضلابرو بدون باز نمودن درب منهول ها موجب سرعت بخشیدن به عملیات مبارزه و تقلیل دو چندان هزینه های مبارزه خواهد شد.

برگرفته از متن تحقیقاتی دکتر محمد فهيمي نيا ( عضو هیئت علمی دانشکده بهداشت قم)​

منبع: خدمات سمپاشي و كنترل آفات بهداشتي - شهري گارانتي​

http://www.sampashi.com/
​

 

[eliot -esf]

هشدار هانتا ویروس در ترکیه
با مشاهده 8 بيمار و يك مرگ در تركيه بعلت هانتا ويروس مسولين بهداشتي هشدار دادند.
توجه خاص به موش ها و جوندگاني كه مخزن اين ويروس شناخته شده اند و مبارزه جدي با جوندگان ، در مناطق آلوده از فعاليت هايي است كه در برنامه بهداشت تركيه قرار گرفته است. در غير اين صورت متخصصين اعلام كرده اند كه در روزهاي آينده احتمال آلودگي موش هاي شهري و حتي خانگي به اين ويروس وجود دارد و بيماري در زمان كوتاهي به حالت اپيدمي در خواهد آمد.
استاد دانشگاه آنكارا ، دپارتمان بهداشت جامعه ، پروفسور دكتر رجب آكدور مي گويد: ويروس هاتان از جوندگان به خصوص سنجابها و موشها ، در بزاق ، ادرار ، و مواد دفعيشان و يا با گزش مستقيم به انسان قابل انتقال است.
بيماري در انسان با ايجاد تب خونريزي دهنده موجب پيامدهاي سخت ومرگ آور مي شود.
بيماري چون براي اولين بار در كره در طراف رودخانه هاتان ديده شده به اين نام خوانده شده است. اين ويروس براي اولين بار است كه در تركيه ديده شده است.
از مهمترين علائم آن: تب بالا ، لرز، سر درد، تهوع، حالت ذات الريه شش ها،ديده مي شود. بعلاوه ايجاد خونريزي در جلد و مخاط ها، ناراحتي هاي كليه از ديگر علائم كلينيكي اين بيماري اند.
دوره بيماري 12 تا 21 روز است. و حتما بايد به مراكز بهداشتي مراجع شود.

 

[eliot -esf]

کلیات حشره شناسی پزشکی
حشره شناسی (Entomology) علمی است که به مطاله حشرات می‌پردازد و حشره شناسی پزشکی (Medical Entomology)یکی از شاخه‌های علم حشره شناسی می‌باشد که به بررسی ومطالعه حشرات زیان آور که برای انسان مضر می‌باشدمی‌پردازد. بزرگترین شاخه جانوری شاخه بندپایان می‌باشد.و همانطور که از نام آنها پیداست دارای پاهای بندبند می‌باشند. که بزرگترین رده آنها حشرات می‌باشند. شاخه بند پایان از ۵ رده تشکیل می‌شود. 1-رده حشرات شامل پشه‌ها ، ملخ‌ها ، مگس‌ها ، شپش‌ها ، پروانه‌ها ، زنبورها ، سوسکها و... می‌باشد. 2-رده عنکبوتیان که عنکبوت‌ها ، عقرب‌ها،رطیل‌ها،کنه‌ها،مایت‌ها،و... را شامل می‌شود. 3-رده سخت پوستان شامل انواع خرچنگ‌ها،میگوهاو... را شامل می‌شود. 4-رده صدپایان 5-رده هزارپایان تمام این رده‌ها شامل موجوداتی هستند که از نظر پزشکی کم وبیش اهمیت دارند.به عنوان مثال پشه آنوفل ناقل عامل بیماری مالاریا،مگس‌های تسه تسه و سیمولیوم به ترتیب ناقل عامل بیماریهای مرض خواب وکوری رودخانه،پشه خاکیها ناقل عامل بیماری سالک می‌باشند. صفات عمومی حشرات : بزرگترین رده در شاخه بندپایان می‌باشند. دارای پراکندگی وسیع می‌باشند. بدن اینها از سه قسمت سر،سینه وشکم تشکیل شده‌است. دارای) شاخک(آنتن می‌باشند.که در شناخت و تقسیم بندی اهمیت دارند. دارای اسکلت خارجی می‌باشند. بعضی از آنها دارای بال و بعضی دیگر بدون بال می‌باشندکه در شناخت وتقسیم بندی اهمیت دارد. همه اینها ۳ زوج پا دارند.به همین دلیل به اینها هگزاپدا گفته می‌شود. دستگاه گردش خون در سطح پشتی قرار گرفته واز نوع باز است. در اینها خون دررساندن اکسیژن اهمیت چندانی ندارد. دستگاه تنفسی در حشرات سیستم تراشه‌ای نام داردکه ارتباط خارجی آن به وسیله منافذ خارجی به نام اسپیراکل می‌باشد. دستگاه دفع مواد زاید لوله‌های مالپیگی نام دارد. به طور معمول جثه حشرات کوچک می‌باشد. مرفولوژی (ریخت شناسی) بدن حشرات از 3 قسمت سر،سینه وشکم تشکیل شده استکه هرکدام دارای پیوستهای معینی می باشد. تصویر سینه حشرات سینه از3 قسمت تشکیل شده است پیش سینه (Prothorax) میان سینه (Mesothorax) پس سینه (Metathorax) · بال‌ها و پاها به سینه متصل است.هر قسمت سینه از 4 صفحه تشکیل شده است. · حشرات دارای 6 پا هستند که به آنها شش پایان (Hexapoda) می گویند.وپاهایشان متناسب با نوع فعالیتی است که انجام می دهند. شکم در حشرات مختلف تعداد بندها متفاوت است. در ملخ شکم دارای 11 بند می باشد. بندهای 1 تا 7 بندهای پیش تناسلی هستند. بندهای 8 و 9 بندهای تناسلی هستند. بندهای 10و11 بندهای پس تناسلی هستند. در ملخ 10 زوج اسپیراکل وجود داردکه از این 10 زوج 2 زوج در ناحیه سینه و 8 زوج دیگر روی بند های 1 تا 8 قرار دارد. دستگاه گوارش در حشرات کامل است واز دهان شروع وبه مخرج ختم می شود.دستگاه اصلی دفع مواد زاید لوله‌های مالپیگی می باشد. دستگاه گردش خون از نوع باز است ودر سطح پشتی قرار داردواز یک رگ مستقیم به آئورت که در ناحیه سینه قرارگرفته تشکیل شده است. آئورت در شکم ازمجموعه های کوچک تشکیل یافته که به هرکدام اتاقک(chamber) می گویند ودارای منافذی است به نام استیا(Ostia) که مجموعه این اتاقک‌ها قلب را می سازد.خون ازطریق استیا واردمی شود و توسط انقباضات قلب به آئورت و بعد به سر و به شکم می رود. اعمال گردش خون رساندن مواد غذایی،هورمون‌ها،املاح به بافتهای مورد نظر. وظیف تعادل (Balance) بین املاح و پ‌هاش(pH) خون. کمک به عمل پوست اندازی. جلوگیری از خونریزی. محل ذخیره مواد از جمله چربی و گلیکوژن. دفاع مانند( فاگوسیتوز( -خون در رساندن اکسیژن نقشی ندارد و چون فاقد هموگلوبین است لذا به رنگ قرمز دیده نمی شود وممکن است به رنگ خاکستری،سبز ویا سایر رنگها دیده شود. دستگاه تنفسی که سیستم تراشه‌ای نام داردو ارتباط این سیستم با محیط خارج از طریق اسپیراکل می باشد. دستگاه عصبی در سطح شکمی قرار داردودارای یک قسمت مرکزی به نام مغز می باشدکه توسط کمربند دور مری به غقده زیر مری وصل می شود

 

[eliot -esf]

تا حالا فکر کردین چرا عده ای را پشه میگزد و عده ایی دیگه را نه ؟؟؟!!
این به خاطر اینه که بشه ها راغب به گاز آمونیاک و محیط قلیایی هستند و از محیط ترش فرار میکنند . در واقع کسانی که عرق بدنشان کمی بوی امونیاک می دهد بیشتر مورد هجوم پشه قرار میگرند و خوب اونها که بوی ترش میدهند کمتر !!!
اما توصیه به افرادی که بوی آمونیاک میدهند و پشه همش میگزدشون اینه که یک مقداری ابلیمو به دست و پاهاشون بزنند تا از دست این پشه های ... مصنونیت داشته باشند !!!

 

[eliot -esf]

مراقبت از پوست به هنگام برخورد با سوسکهای پدروس ضرووری است

سوسكهاي معروف به دراكولاها حشراتي هستند كه پراكندگي آنها جهاني است و در ايران نيز به وفور در تمام نقاط كشور به خصوص در شمال و حاشيه درياي خزر مانند گيلان، مازندران و گلستان در فصل گرما يافت مي شوند.
دكتر محمدرضا نيكبخت زاده، متخصص حشره شناسي پزشكي در گفت و گو با خبرگزاري دانشجويان ايران، واحد علوم پزشكي تهران گفت: اين موجودات علاقه فراواني به رطوبت دارند از اين رو در مناطق شمال كه رطوبت و جمعيت بالاست، ريسك در معرض اين حشره قرار گرفتن بالاتر است.
دكتر نيكبخت زاده گفت: دراكولاها نه نيش مي زنند و نه گاز مي گيرند بلكه داخل بدن اين موجودات همراه با خونشان تركيبات سمي وجود دارد كه اين سم اگر در تماس با پوست بدن قرار گيرد لايه سطحي پوست را تخريب مي كند.
وي افزود: علائم اين تخريب به صورت قرمز شدن موضعي، جوشهاي كوچك همراه با خارش و در انتها ورقه ورقه شدن و پوسته پوسته شدن پوست را به همراه دارد كه هيچ درمان قطعي براي آن وجود ندارد و عارضه بعد از مدتي خود به خود خوب مي شود.
اين حشره شناس گفت: تنها كاري كه مي توان براي تخفيف عارضه انجام داد و طول دوره عارضه را كم كرد اين است كه اگر ما در ساعات ابتدايي ايجاد عارضه متوجه آن شويم و با آب و صابون معمولي محل عارضه را شستشو دهيم شدت علائم و طول آنها كاهش چشمگيري پيدا خواهد كرد. از طرف ديگر با تميز نگه داشتن محل عارضه مي توان از بروز مشكلات ثانويه ازجمله عفونتهاي باكتريايي جلوگيري كرد همچنين هرچه پوست مرطوبتر باشد شدت عارضه بيشتر است.
وي گفت: اين حشرات معمولاً بيشتر فعاليتشان در هنگام غروب آفتاب رخ مي دهد چراكه از نور آفتاب گريزانند و علاقه فراواني به منابع نور مصنوعي مانند لامپهاي مهتابي و نورهاي فلورسنت دارند. بنابراين غروب روزهاي تابستان اين موجودات به سمت نور لامپهاي خانگي مي آيند و در تماس با انسان قرار مي گيرند.
دكتر نيكبخت زاده گفت: به دليل اينكه بال رويي اين سوسكها كوتاه و شبيه شنل دراكولا، قرمز رنگ است مردم در گيلان به آن دراكولا و در مازندران به آن بند مي گويند اما نام علمي آن پدروس (Paederus) است.
​

منبع:خبرگزاري دانشجويان ايران – واحد علوم پزشكي تهران
سرويس بهداشت و درمان​

 

[eliot -esf]

دانشمندان میگویند طاعون از چین منتشر شده است
بر اساس یک بررسی از دی ان آی عامل بیماری طاعون مشخص گردید که اولین طغیان این بیماری 2600 سال پیش در چین اتفاق افتاده است و این قبل از زمانی بوده که بیماری بتواند از طریق راه تجاری ابریشم به اروپا برسد.
این یافته گمان قدیمی درمورد منشا چینی طاعونی را که در قرون وسطی حدود یک سوم جمعیت اروپا را از بین برد تایید می کند.
یک گروه از دانشمندان سکانس ژنتیکی 17 سوش از یرسینیا پستیس را تعیین کرده و شجره نامه ای را برای پاتوژنهایی نوشته اند که یک نیای مشترک دارند.
یکی از کارشناسان موزه تاریخ طبیعی فرانسه که در تحقیق مشارکت نموده است می گوید: "نتایج این تحقیق نشان می دهد که طاعون 2600 سال پیش از چین منشا گرفته است. این بیماری حدود 600 سال پیش از طریق راه ابریشم به اروپای غربی راه یافته و پس از آن احتمالا بوسیله گروهی از افراد که به رهبری ژانگ هی به افریقا سفر کرده بودند به این قاره راه یافته است."
بر اساس شواهد مولکولی در قرن نوزدهم میلادی بیماری از چین و از راه هاوایی به ایالات متحده راه یافت و قبل از آنکه در سراسر کشور منتشر شود از طریق بنادر سانفرانسیسکو و لوس آنجلس به کالیفرنیا راه یافت.
نماینده موزه تاریخ طبیعی فرانسه در مصاحبه ای مطبوعاتی خاطر نشان می نماید: "بررسی های انجام شده نشانگر موتاسیونهایی ویژه در باکتری است که نشان می دهد باکتری چگونه مطابق با مناطق جغرافیایی شیوعش تکامل یافته است. همچنین نشانگر امواج متوالی اپیدمیکی بوده است که از آسیای مرکزی و چین منشا گرفته اند."
وی اضافه می نماید که این بررسی می تواند برای ردیابی منشا دیگر عوامل بیماریزا نظیر آنتراکس(سیاه زخم) و توبرکلوزیس(سل) مورد استفاده قرار گیرد.
این مطالعه که در نشریه ژنتیک طبیعی انتشار یافته است توسط مارک آختمن از کالج کرک ایرلند راهبری شده است و دانشمندانی از انگلستان، چین، فرانسه، آلمان، ماداگاسکار و ایالات متحده در اجرای آن مشارکت داشته اند.
مخزن طبیعی طاعون گونه های جوندگان از جمله راتها هستند. باکتری موجد بیماری از طریق ککها انتشار می یابد. این حشره با تغذیه از خون جانور آلوده به باکتری آلوده می شود و بعد با گزش انسان بیماری را به وی منتقل می کند. نتیجه این آلودگی می تواند تورم غدد لنفاوی باشد که به آن طاعون بوبونیک می گویند. مسری ترین شکل بیماری، اما کمتر معمول طاعون، نوع ریوی آن است که می تواند از انسان به انسان انتقال یابد.
مهرداد ضرابی

 

[eliot -esf]

کاربرد موفقیت آمیز پشه های تغییر یافته ژنتیکی در جزایر سلیمان
پژوهشگران اعلام کرده اند که کاربرد پشه های تغییر یافته ژنتیکی با هدف پیش گیری از گسترش بیماری تب دانگ در جزایر کارائیب با موفقیت به پایان رسیده است. به گزارش New scientist به منظور نابود کردن پشه های گونه Aedes aegytiدر جزایر سلیمان از حشرات تغییر یافته ژنتیکی استفاده شده است. پژوهشگران می گویند با پایان گرفتن آزمایش ششماهه صحرایی در زمینی به وسعت 40 آکر جمعیت این گونه از پشه های بومی کاهش یافته است. آنجلا هاریس از مرکز تحقیقات و کنترل پشه جزایر سلیمان (MCRU) می گوید: "این اثباتی است بر اصول موجود و نشان می دهد که موثر هستند." MCRU با همکاری شرکت اکسی تک انگلستان این پشه های تغییر یافته را پرورش داده است. میلیونها نر حامل ژنهای تغییر یافته با انجام جفتگیری با پشه های ماده، ژنهای خود را به نسل بعد انتقال می دهند. این ژن مرگبار از رشد صحیح لارو و شفیره پشه جلوگیری کرده و موجب مرگ آنها قبل از بلوغ می گردد به این ترتیب چرخه زندگی حشره می شکند. در آزمایشات انجام شده محققان ظرف شش ماه 3.3 میلیون پشه نر را در دستجات 50 هزارتایی رهاسازی کرده اند. تب دانگ سالانه 50 میلیون نفر را مبتلا می کنند که از این تعداد 25 هزار نفر جان خود را از دست می دهند. سال گذشته برای اولین بار بعد از 65 سال این بیماری در ایالات متحده و جنوب اروپا مجدداً ظاهر شد

 

[eliot -esf]

بیولوژی و سیر تکاملی شپش سر
: در موهاي سر زندگي كرده و بيشتر در قسمت شقيفه و اطراف گوش و پشت سر كه موها پر پشت ترند و به ندرت در قسمت هاي كم مو و فرق سر ديده مي شود و بيشتر در بچه هاي

دبستاني و سن زير دبستان كه تمايلي به كوتاه كردن موهاي سر ندارند و در مناطق با سطح بهداشت پايين ديده مي شود.شپش بدن در لباس انسان زندگي كرده و با پاهاي عقبي خود را به سطح داخلي لباس زير وصل مي كند و در درزها و محلهاي دوخت لباس زير و محلهايي كه لباس با بدن بيشتر در تماس است مثل دور يقه ، سرشانه ، زير بغل و مچ دست ، دور كمر شلوار و جايگزين مي شود . براي پي بردن به آلودگي اگر يقه را برگردانيم در صورتيكه آلودگي كم باشد تخم شپش يا رشك كه همان شپش نابالغ است ديده مي شود ودر صورتيكه آلودگي شديد باشد اگر لباس را از تن فرد خارج كنيم مي توان شپش بالغ است منتها با اندازه كوچكتر و رنگ پريده تر دستگاه ژنيتال كامل نشده پس از خروج از تخم چند با پوست اندازي كرده تا تبديل به حشره بالغ شود . شپشها در طول عمر خود 3 بار تخم مي گذارند درهنگام تخمگذاري تار مو يا لباس را در بين چنگالش گرفته و به فواصل مختلف تخم را به الياف مو يا لباس چسبانده و در هنگام عبور تخم از مجاري تخمك گذاري از غدد ضميمه دستگاه ژنيتال ماده چسبناكي ترشح مي شود كه انتهاي تخم به اين ماده آغشته شده و در نتيجه سبب اتصال تخم از قسمت انتهايي به مو يا لباس مي شود اين ماده مانند سيمان Ciment است كه در مجاورت هوا سخت تر شده و مشكل مي توان آن را جدا كرد . براي جداسازي رشك از موي كودكان توصيه مي شود كه ابتدا موها را چرب كرده سپس با دست در مسير طول مو بكشند.تخم شپش رشك يا Nit ناميده مي شود و بيضي شكل و در يك طرف داراي دريچه است با منافذ ي براي هوا و جنين داخل تخم به اين طريق از اكسيژن براي رشد خود استفاده مي كنند و بعدها اين منافذ به جنين براي خروج از تخم كمك مي كند بطوريكه جنين براي خروج دريچه را بلند كرده و خارج مي شود . رنگ تخم سفيد است. شپش سر 150-100 تخم و شپش بدن 2 برابر يعني 300-200 تخم مي گذارد . دوره نهفتگي تخم در شرايط متعارف معمولا يك هفته است ولي اگر هوا سرد باشد ممكن است تا سه هفته طول بكشد ولي اگر تا يك ماه تخمها باز نشوند ديگر هرگز باز نشوند ديگر هرگز باز نمي شوند . بهترين درجه حرارت براي باز شدن تخمها 29-22 درجه سانتيگراد است كه در اين درجه حرارت تخم در عرض 10 – 8 روز باز مي شوند و موجودي به نام نمق از آن خارج مي شوند كه كاملا شبيه بالغ است . نمف طي 3 مرحله پوست اندازي كه يك هفته و در شرايط متعارف 2 هفته طول مي كشد تا به حشره بالغ تبديل شوند. تخمها در رطوبت زياد و خشگي كامل از بين مي روند.نمف چون بلافاصله از خون تغذيه مي كند در صورتيكه تا 24 ساعت تغذيه نكند مي ميرد . در راسته شپشها آنچه كه مهم است اينكه حشره در تمام مراحل زندگي خونخوار است .شپش بالغ هم به حرارت حساس است و در 22 درجه سانتيگراد تخمريزي نكرده و در 40درجه سانتيگراد تغذيه نمي كند كه اين نكته از ان جهت حائز اهميت است كه هر وقت درجه حرارت بيمار بلا مي رود شپش ها بدن وي راترك كرده و اطرافيان را آلوده مي كنند و زامني كه بيمار فوت مي كند و بدنش سرد مي شود نيز به همين ترتيب شپش براي تامين حرارت به طرف اطرافيان روي مي آورد . بهترين دجه حرارت براي شپش ها 30 درجه است و از اين خصوصيات مي توان در مبارزه حرارتي استفاده كرد بدين معني كه در زمستان لباسها را از بدن خارجو در معرض هواي آزاد قرار داد.شپشها نسبت به گرسنگي مقاوم نيستند تخمگذاري شپش ها تا آخر عمرشان كه 40-35 روز است ادامه پيدا مي كند علت اجباري و دائمي بودن زندگي انگلي شپش نيز به خاطر عدم مقاومت آنها در برابر گرسنگي است به همين دليل اين انگل بدن را ترك نكرده و محيط را نيز آلوده نمي كند و چون ارتباط مستقيم با بهداشت فردي دارد افراد از گفتن اينكه شپش دارند شرم دارند.انتشار و پركندگيوفور شپش ها و تماس مستقيم افراد در اماكن عمومي سبب انتشار آن مي شود.انسان به طور اتفاقي هم آلوده مي شود يعني به عنوان مثال اگر در مكاني بنشيند كه قبل از وي فردي حامل شپش نشسته باشد و نتيجتا چند شپش از بدن وي بجا مانده باشد وارد بدن شخص مي گردد ولي كلاا در بدن افرادي كه بهداشت را رعايت مي كنند محل مناسبي براي رشد شپش ايجاد نشده و بيمار نمي گردند. در مواقع آلودگي در سطح بدن تا 2000 شپش هم ديده مي شود و در بعضي گزارشات 30-20 هزار هم گزارش شده اين افراد در هر تماس 600-500 شپش را انتقال مي دهند.
​

 

[eliot -esf]

مبارزه و پيشگيري شپش سر
در مبارزه با شپش بخصوص در هنگام وقوع جنگ و زلزله و شرايط اضطراري ، بالا بردن سطح آگاهي مردم براي پيشگيري از آلودگي امري لازم و ضروري است . از آنجاييكه حشره فقط در سطح بدن افراد زندگي مي كنند و در خارج از بدن قادر به ادامه حيات نيستند بنا بر اين ريشه كن كردن اين حشره كار چندان مشكلي هم نيست و اين امر مستلزم رعايت بهداشت فردي & عدم استفادهاز وسايلشخصي ديگران مانند خوله ، شانه ، برس و … و مبارزه جدي با آن مي باشد. اگر افراد مرتبا لباسهاي خود را عوض كنند و استحمام نمايند شپش به ماتب كم مي شود.در مدارس بايد به دانش آموزان آموزش داد تا از وسايل شخصي ديگران استفاده نكنند.براي مبارزه با شپش معمولا از دو روش فيزيكي و شيميايي استفاده مي كنند :الف ) روش فيزيكي از اين روش در هنگامي استفاده مي شود كه آلودگي كم بوده و از آنجاييكه حشرات خيلي زود به حشره كشها مقاوم مي شوند بايد در آلودگي هاي شديد و وسيع از آنها استفاده كرد در روش فيزيكي از طق مختلف استفاده مي كنيم كه عبارتند از :1- جوشاندن البسه و وسايل غير قابل خواب شدن2- اطو كردن لباسها بخصوص در نواحي درزها و محلهاي دوخت 3- استفاده از اتوكلاو در بيمارستانها 4- ساده ترين راه استفاده نكردن از لباسها براي مدتي و نگهداري آن در بيرون در فصل زمستان و يا آفتاب داغ تابستان ، زيرا شپش به سرما و گرماي زياد و دوري از مواد غذايي بسيار حساس است.5- كوتاه كردن موي سر در مورد شپش سر و يا شانه كردن با شانه هاي مخصوص با دندانه هاي ريز 6- در مورد شپشك عانه تراشيدن موهاي زايد بدنب : روش شيميايي در مناطقي كه وفور شپش بسيار بالاست و يا درهنگام جنگ و زلزله كه گاهي آلودگي از كنترل خارج مي گردد اين عمل سريع ، بي ضرر و موثرخواهد بود. البته به شرطي كه منجر به آلودگي محيط نشده از آلودگي مجددنيز جلوگيري شود. براي اينكار معمولا از پودر استفاده مي شود منتها استفاده از پودر داراي اشكالاتي است كه از جمله لكه سفيد كه از خود به جا مي گذارد مانع از استعمال آن توسط افراد مي شود.اگر شپش نسبت به DDT مقاوم نشده باشند بهترين راه استفاده از گردد DDT 10-5% مي باشد چون سريع العمل بوده و قابل انبار كردن است.ساير مواد عبارتند ازLindan = Benzene hexa chlorid 1%Melathion 1% Carbarile 5% Permethrin 5/0% اين مواد را بايد از دسترس كودكان دور نگه داشت و نيز از رساندن آن به چشم ، دهان و بيني خودداري كرده گاهي ليندين 1% را با روغن كرچك يا نارگيل و امثالهم مخلوط كرده و براي چرب كردن مواستفاده كرده و اگر هيچ يك از اين مواد در دسترس نباشد از روغن خالي استفاده مي كنند زيرا روغن مجاري تنفسي تخم يا حشره بالغ را بسته و آن را خفه مي كند. برخي مواد ديگر نيز به صورت اسپري هستند . پرمترين 1% به صورت شامپو نيز مصرف مي شود.منبع:آقای دکتر رفیع نژاد
​

 

[eliot -esf]

کک انسانی

​	, Pulex irritans.

The Cat Flea

​	, Ctenocephalides felis.

کک گربه زنده

​	felis, showing actual colour.

لارو کک گربه

​

لارو

کک موشی

​	The Rat flea, Xenopsylla cheopis

 

[Phyto]

تریپانوزو میاز آمریکایی (بیماری شاگاس)

تریپانوزوما کروزی (Trypanosoma cruzi) یگ انگل داخل سلولی اجباری بوده و عامل ایجاد کننده بیماری تریپانوزومیاز آمریکایی یا بیماری شاگاس می باشد. انتقال این انگل به انسان توسط ساس خون خوار Triatomine یا بینی مخروطی (cone nose یا kissing) صورت می گیرد. این ساس ها در شکاف و شیارهای دیوارهای خانه های قدیمی در مناطق روستایی زندگی می کنند. این حشرات شب فعال بوده و بدنبال خون خواری از انسان مقادیر زیادی انگل را از طریق ترشحات مدفوعی خود در محل خونخواری آزاد می کنند؛ در صورت خاراندن و زخمی کردن محل، این انگل ها می توانند وارد زخم شوند. انتقال انگل همچنین می تواند از طریق انتقال خون، پیوند عضو و نیز جفت صورت گیرد.

انتشار جغرافیایی: تقریباً 25% از جمعیت آمریکای لاتین در خطر ابتلا به این عفونت قرار دارند. این بیماری در مکزیک، آمریکای مرکزی و آمریکای جنوبی وجود دارد. اما موارد ابتلا به آن در ایالات متحده نادر می باشد. مخصوص آمریکای جنوبی، مرکزی و برخی نقاط خاص است و در ایران موردی ندارد (منبع 4).

علایم بالینی: مسافرین به ندرت دچار این عفونت می گردند و تنها در صورت بازدید از نواحی روستایی در مناطق اندمیک در ریسک ابتلا قرار می گیرند. بیماری شاگاس دارای 3 مرحله بالینی می باشد. مرحله حاد و مزمن. عفونت حاد معمولاً بدون علامت می باشد اما می تواند با تورم موضعی محل گزش، تب و در 5 تا 10% موارد، مننگوانسفالیت، میوکاردیت و یا هر دو همراه باشد. تظاهرات گوارشى عبارتند از: مگاازوفاگوس (با علائم دیسفاژی، اُدینوفاژی، درد سینه و رگورژیتاسیون) و مگاکولون (با علائم درد شکم، یبوست مزمن، انسداد، سوراخ‌شدگی، سپتیسمی، و حتى مرگ). طول مدت مرحله مزمن متغیر بوده اما می تواند به 10 تا 20 سال نیز برسد.
تشخیص: تشخیص بیمارى شاگاس حاد نیاز به دیدن انگل دارد که ممکن است در بررسى بافى‌کت یا خون تازه یا اسمیر نازک یا ضخیم خون یافت شود. اگر مشاهده مستقیم موفقیت‌آمیز نبود، مى‌توان از تلقیح به موش و کشت در محیط‌هاى اختصاصى کمک گرفت. بیمارى مزمن با کمک سرولوژى تشخیص داده مى‌شود. CF، ایمونوفلورسانس، و الیزا همگى موجود هستند اما مثبت کاذب آنها زیاد است. به همین علت توصیه مى‌شود که هر تست مثبت را با دو تست دیگر تأیید نمود.

پیشگیری و درمان: از آنجایی که ساس های منتقل کننده انگل شب فعال می باشند، مسافرین می توانند با خودداری از ماندن در کنار ساختمان های قدیمی در شب و خودداری از چادر زدن یا خوابیدن در خارج از منزل در مناطق اندمیک تا حد زیادی خود را نسبت به این بیماری محافظت نمایند. هیچگونه واکسنی برای پیشگیری از این بیماری وجود ندارد. اقدامات محافظتی شامل سم پاشی منازل آلوده، استفاده از پشه بندهای آغشته به حشره کش و رعایت احتیاطات مربوط به مواد غذایی می باشد.
نیفورتیموکس (Nifurtimox) در ایالات متحده تنها داروئى است که بر تریپانوزوماکروزى تأثیر دارد. این دارو مدت و شدت بیمارى حاد را کاهش مى‌دهد اما تأثیر آن در ریشه‌کنى انگل پائین است به‌طورى که تقریباً ۷۰ درصد از عفونت‌هاى حاد را از نظر انگلى درمان مى‌نماید. درمان بایستى سریع و با دوز روزانه ۱۰-۸ mg/kg در بزرگسالان، ۱۵-۵/۱۲ mg/kg در نوجوانان، و ۲۰-۱۵ mg/kg در کودکان ۱۰-۱ سال شروع شود. درمان به‌صورت خوراکی، چهار بار در روز و به‌مدت ۱۲۰-۹۰ روز ادامه مى‌یابد. نیفورتیموکس را مى‌توان از CDC تهیه نمود. پس از سال‌ها بحث توصیه مى‌شود که بیماران آلوده به تریپانوزوما کروزى بدون توجه به وضعیت بالینى و مدت عفونت آنها درمان شوند.

مسافرین باید جهت تشخیص و درمان این بیماری با یک متخصص بیماری های عفونی یا متخصص بیماری های گرمسیری مشورت نمایند. منبع1 منبع 2 منبع 3 منبع 4

 

[eliot -esf]

تعریف رشته حشره شناسی پزشکی از زبان ویکپدیا

حشره‌شناسی پزشکی یکی از شاخه‌های علم حشره شناسی می‌باشد که به بررسی ومطالعه حشرات زیان آور که برای انسان مضر می‌باشد، می‌پردازد.
بزرگ‌ترین شاخه جانوری شاخه بندپایان می‌باشد. همانطور که از نام آنها پیداست دارای پاهای بندبند می‌باشند. بزرگ‌ترین رده آنها حشرات می‌باشند.
شاخه بند پایان از ۵ رده تشکیل می‌شود.

1. رده حشرات شامل پشه‌ها، ملخ‌ها، مگس‌ها، شپش‌ها، پروانه‌ها، زنبورها، سوسکها و... می‌باشد.
2. رده عنکبوتیان که عنکبوت‌ها، عقرب‌ها، رطیل‌ها، کنه‌ها، مایت‌ها، و... را شامل می‌شود.
3. رده سخت پوستان شامل انواع خرچنگ‌ها، میگوهاو... را شامل می‌شود.
4. رده صدپایان
5. رده هزارپایان

تمام این رده‌ها شامل موجوداتی هستند که از نظر پزشکی کم وبیش اهمیت دارند.به عنوان مثال پشه آنوفل ناقل عامل بیماری مالاریا، مگس‌های تسه تسه و سیمولیوم به ترتیب ناقل عامل بیماریهای مرض خواب وکوری رودخانه، پشه خاکیها ناقل عامل بیماری سالک می‌باشند.
صفات عمومی حشرات:

1. بزرگ‌ترین رده در شاخه بندپایان می‌باشند.
2. دارای پراکندگی وسیع می‌باشند.
3. بدن اینها از سه قسمت سر، سینه وشکم تشکیل شده‌است.
4. دارای شاخک(آنتن) می‌باشند.که در شناخت و تقسیم بندی اهمیت دارند.
5. دارای اسکلت خارجی می‌باشند.
6. بعضی از آنها دارای بال و بعضی دیگر بدون بال می‌باشندکه در شناخت وتقسیم بندی اهمیت دارد.
7. همه اینها ۳ زوج پا دارند.به همین دلیل به اینها هگزاپدا گفته می‌شود.
8. دستگاه گردش خون در سطح پشتی قرار گرفته واز نوع باز است.
9. در اینها خون دررساندن اکسیژن اهمیت چندانی ندارد.
10. دستگاه تنفسی در حشرات سیستم تراشه‌ای نام داردکه ارتباط خارجی آن به وسیله منافذ خارجی به نام اسپیراکل می‌باشد.
11. دستگاه دفع مواد زاید لوله‌های مالپیگی نام دارد.
12. به طور معمول جثه حشرات کوچک می‌باشد.

 

[eliot -esf]

خلاصه پایان نامه کارشناسی ارشد در رشته حشره شناسی پزشکی آقای مهندس حسینی چنگی
بررسي مورفومتريک کنه سخت Hyalomma anatolicum جنس نر جمع­آوري شده از غرب ايران
نگارش
اسدالله حسيني چگني
استاد راهنما
دکتر عبدالحسين دليمي اصل
استاد مشاور
دکتر محمد عبدي­گودرزي
زمستان 1388
چكيده:
کنه­هاي بالاخانواده Ixodoidea و به خصوص اعضاي دو خانواده مهم Ixodidae و Argasidae (کنه­هاي سخت و نرم)، ناقلين کارآمد عوامل بيماري­زاي مهم حيواني و انساني مي­باشند. در اين ميان کنه­هاي سخت جنس Hyalomma علاوه بر اهميت فوق، از نظر تاکسونومي و تشخيص همواره مورد بحث بوده­اند. يکي از اين گونه­ها Hyalomma anatolicum است که درفون هيالوماهاي کشور ما نيز وجود دارد و داراي فراوان­ترين پراکنش مي­باشد. اين گونه به لحاظ انتقال اجرام عفوني دامي مانند تيلريوز و انساني به خصوص ويروس تب خونريزي دهنده کنگو کريمه، همچنين کم­خوني، ايجاد حساسيت و تحريک دام و در نهايت کاهش توليد شير و گوشت داراي اهميت فوق­العاده­اي از نظر دامپزشکي، پزشکي و اقتصادي مي­باشد.
با وجود اهميت زياد اين گونه،اما هنوز مطالعات دقيقي در مورد بيولوژي، اکولوژي، سيستماتيک مولکولي و حتي مورفولوژيک اين گونه انجام نشده است. مطالعات Delpy در دهه­هاي 20 و 30 ه.ش. مربوط گونه­هاي معدودي مي­باشد که هنوز هم جاي مطالعه بيشتر دارد، به علاوه وي عمدتاً بر روي نتاج­هاي آزمايشگاهي و نه کنه­هاي طبيعت مطالعه کرده است. ما کليد تشخيصي جامع و کاملي که تمام گونه­هاي ايران را پوشش دهد، نداريم و تشخيص بر مبناي کليد کشورهاي همسايه است. کليد تشخيصي دلپي نياز به بررسي مجدد دارد و کليدهاي پراکنده ديگر، عملاً کاربردي نيستند، به علاوه موجوديت برخي گونه­ها مانند هيالوما مارژيناتوم کمپلکس هنوز به درستي مشخص نيست گذشته از آنکه هنوز بيولوژي و اکولوژي آن مشخص نشده است. اولين قدم در راه تهيه يک کليد تشخيصي خوب، شناسايي ويژگي­هاي مورفولوژيک يک گونه در سراسر محدوده­اي است که مي­خواهيم براي آن کليد داشته باشيم (که دلپي نيز بر روي آن تاکيد داشت) و تشخيص صحيح زماني ميسر است که ما نمونه­هاي بسياري از يک گونه را مطالعه و سپس اقدام به نوشتن کليد تشخيصي کنيم. اين مطالعه ادعا دارد که اولين قدم را در حل اين مساله و با يکي از از مهمترين هيالوماهاي ايران برداشته است.
در اين تحقيق، که قسمتي از يک مطالعه وسيع­تر است و تقريباً تمام کشور ايران را پوشش مي­دهد، نمونه­هاي هيالوما آناتوليکوم از پنج ناحيه جغرافيايي واقع در دو استان خوزستان و لرستان، جمع­آوري شدند و صفات و خصوصيات مورفولوژيک با اهميت براي تشخيص اين گونه و خصوصيات افتراقي با ساير گونه­هاي نزديک به آن، مورد بررسي مورفومتريک قرار گرفتند. صفات مورد مطالعه شامل هفت صفت کمي، سه صفت کيفي و چهار صفت نسبتي بودند که توسط استريوميکروسکوپ اندازه­گيري شدند. داده­هاي به دست آمده در بسته نرم­افزاري SPSS (ver-16) (تست آنوا و تي­تست) تحليل شدند و جداول مربوطه شد. در ادامه با استفاده از drawing tube از اشکال متنوع اين گونه در مناطق مورد مطالعه تصوير قلمي تهيه شد.
نتايج نشان مي­دهد که تمام صفات کمي مورد مطالعه در پنج ناحيه جغرافيايي با هم اختلاف معني­دار دارند. در ميان نسبت­هاي کمي نيز به جز نسب طول شيار جانبي/طول اسکوتوم تمام صفات ديگر معني­دار شدند. آزمون تي­تست معني­داري برخي صفات کمي را در دو جامعه 1 (وجود صفت) و 2 (عدم وجود صفت) نشان داد.
تفسير نتايج اين مطالعه نشان مي­دهد که کنه سخت هيالوما آناتوليکوم در پنج ناحيه جغرافيايي داراي تنوع در صفات مورفولوژيک است و تنها صفتي که ثابت بود، نسبت طول شيار جانبي/طول اسکوتوم مي­باشد. دامنه و ميزان تنوع کمي صفات مورفولوژيک هيالوما آناتوليکوم متضمن اين واقعيت است که براي تشخيص صحيح و تهيه کليد شناسايي اين گونه، بايد در نظر گرفته شوند.
کليد واژه: هيالوما آناتوليکوم، صفات مورفولوژيک، بررسي مورفومتريک، تنوع مورفولوژيک، ايران

 

[eliot -esf]

خلاصه پایان نامه کارشناسی ارشد در رشته حشره شناسی پزشکی آقای مهندس یاسر سلیم آبادی

عنوان:
بررسي ميزان ﺁلودگي كنه هاي ايگزوديده و ﺁرگازيده دام های اهلی به ويروس تب خونريزي دهنده كريمه وكنگو (CCHF) با روش RT- PCR عليه ويروس CCHF در (استان يزد) سال هاي1388 -1387
اساتید راهنما:
دکتر زکیه تلمادره ای، دکتر صادق چینی کار
اساتید مشاور:
دکتر حسن وطن دوست، دکتر محمد علی عشاقی، دکتر سهیلا حکمت
مقدمه:
تب خونریزی دهنده کریمه و کنگو (CCHF)، یک بیماری منتقله توسط کنه هاست. ویروس عاملCCHF از جنس نایروویروس،خانواده بونیاوویریده می باشد. این ویروس با چندین روش به انسان انتقال می یابد که شامل: گزش کنه، تماس مستقیم با گوشت تازه و خون حیوان آلوده. این بیماری در حال حاضر به صورت اسپورادیک در آفریقا، آسیا و اروپا رخ می دهد. در این بیماری کنه ها هم به عنوان مخزن و هم به عنوان ناقل عمل می کنند. چوپانان، کارگران کشتارگاه ها، دامپزشکان و کلیه افرادی که در تماس مستقیم با دام ها و کنه ها هستند در معرض خطر آلودگی بیشتری نست به بقیه افراد هستند.
مواد و روش ها:
یک مطالعه مولکولی بر روی کنه های سخت استان یزد در طول یک سال صورت گرفت و 140 کنه سخت)شامل3 جنس و 7 گونه ) که از روستاهای استان به صورت تصادفی جمع آوری شدند، از نظر آلودگی به ویروس CCHF با استفاده از روش RT-PCR مورد بررسی قرار گرفتند.
نتایج:
نتایج این بررسی نشان داد که ژنوم ویروس در 5.71% از کنه ها وجود دارد. کلیه کنه های مثبت مربوط به جنس هیالوما بودند.کنه های مثبت شامل: هیالوما درومداری، هیالوما مارجیناتوم، هیالوما آناتولیکوم، هیالوما دتریتوم، هیالوما آسیاتیکوم بودند. نتایج همچنین مشخص کردند که در ریفیسفالوس سانگوینیوس و درماسنتور مارجیناتوس آلودگی به ژنوم ویروس CCHF وجود ندارد. در این مطالعه جنس هیالوما به عنوان ناقل اصلی در منطقه مورد مطالعه بود. استفاده از برخی ترکیبات کنه کش یا استفاده از دور کننده های کنه ای که باعث محافظت در برابر گزش کنه ها می شود، دو روش مناسب برای کاهش خطر انتقال بیماری هستند.
کلمات کلیدی: تب خونریزی دهنده کریمه و کنگو، کنه ، یزد، RT-PCR

 

[eliot -esf]

خلاصه پایان نامه کارشناسی ارشد در رشته حشره شناسی پزشکی آقای مهندس کامیار امرایی

عنوان پایان نامه: مقایسه حساسیت فرم های بیولوژیک آنوفل استفنسی به پلاسمودیوم برگئی

مقدمه: مالاریا مهمترین عفونت انگلی در جهان است که توسط گونه های بخصوصی از پشه های آنوفل منتقل می شود. آنوفل استفنسی یکی از پنج ناقل مهم مالاریا در دنیا و مهمترین گونه ناقل در جنوب ایران است. در ایران سه جمعیت جغرافیایی مهم از این گونه وجود دارد که مطالعاتی در زمینه خصوصیات ژنتیکی و مرفولوژیکی آنها و همچنین تفاوت در خاصیت همآگلوتیناسیون و تفاوت در تعداد ریج های تخم این جمعیت های جغرافیایی صورت گرفته است اما اطلاعاتی مبنی بر مقایسه حساسیت آنها به پلاسمودیوم در دست نیست، لذا این مطالعه برای اوّلین بار در دنیا صورت گرفت. روش کار: چهار جمعیت جغرافیایی آنوفل استفنسی شامل بندرعباس، ایرانشهر، کازرون و همچنین جمعیت Beech در شرایط استاندارد انسکتاریوم پرورش داده شد. به منظور اپتیمم کردن سیستم آلوده سازی ابتدا اثر فنیل هیدرازین بر میزان رشد اشکال جنسی انگل در بدن موش آزمایشگاهی مورد بررسی قرار گرفت. پشه ها با روش خونخواری مصنوعی به انگل پلاسمودیوم برگئی سوش ANKA آلوده شدند سپس با تشریح پشه ها در فواصل زمانی معین میزان آلودگی به مراحل مختلف انگل در پشه ها تعیین شد. اطلاعات بدست آمده با استفاده از روش های آماری آنالیز گردید. نتایج: نتایج حاصل از شمارش تعداد ریج تخم حاکی از آن بود که جمعیت Beech متمایل به Type form، جمعیت های بندرعباس و کازرون Intermediate و جمعیت ایرانشهر Mysorensis بودند. فنیل هیدرازین تٲثیر واضحی را در افزایش میزان پارازیتمی و اشکال جنسی انگل در خون موش ها نشان داد. در بررسی سیکل اسپوروگونی انگل در بدن پشه ها به ترتیب جمعیت های Beech ، کازرون، ایرانشهر و بندرعباس بیشترین آلودگی به انگل را در مراحل اووسیست و اسپروزوئیت نشان دادند. بحث و نتیجه گیری: با استفاده از فنیل هیدرازین، بهترین زمان برای آلوده سازی پشه ها ٤ تا ٧ روز پس از تزریق انگل به موش ها تعیین گردید. جمعیت Beech حساس ترین جمعیت به انگل پلاسمودیوم برگئی بود و متعاقب آن جمعیت های کازرون و ایرانشهر بودند، جمعیت بندرعباس نیز کمترین حساسیت به انگل را نشان داد. عوامل محیطی نه تنها بر روی سازگاری پشه ها با محیط مٶثر هستند بلکه در تطابق پشه های ناقل با انگل پلاسمودیوم نیز تاثیرگذار هستند. اختلاف حساسیت جمعیت های جغرافیایی در مطالعات مربوط به اثر تعاملی پلاسمودیوم و پشه های آنوفل با تٲکید بر تولید واکسن همچنین مطالعات تکامل سازگاری انگل و ناقل کاربرد دارد.

 

[eliot -esf]

خلاصه پایان نامه کارشناسی ارشد در رشته حشره شناسی پزشکی آقای دکتر احمد علی حنفی بجد
عنوان:

استفاده از روش سنجش از دور (Remote Sensing) و سیستم اطلاعات جغرافیایی (Geographical Information System) جهت راه اندازی سیستم مانیتورینگ مالاریا در کانون اندمیک بشاگرد استان هرمزگان​

اسـتادهای راهنما:
دکتر حسن وطن دوست – دکتر محمدعلی عشاقی
خلاصه فارسی:

مالاریا مهم ترین بیماری منتقله توسط پشه ها در ایران به شمار می رود. در حال حاضر کانون های این بیماری در بخش هایی از استان های سیستان و بلوچستان، هرمزگان و کرمان وجود دارند. استان هرمزگان حدود 38 درصد از کل موارد مالاریای کشور را در خود جای داده و شهرستان بشاگرد یکی از مهم ترین کانون های این استان در سال های اخیر بوده است. موارد مالاریا که اغلب در اثر انتقال محلی هستند، از بخش های مختلف این شهرستان گزارش شده اند.
در این تحقیق یک مطالعه گذشته نگر بر روی موارد بیماری طی سال های 1378 تا 1388، به همراه یک بررسی مقطعی برای تعیین خصوصیات حشره شناسی آنوفل های این شهرستان و ارزیابی سطح آگاهی و عملکرد مردم منطقه نسبت به مالاریا در سال های 89-1388 انجام شد. منطقه مورد مطالعه برای بررسی موارد بیماری شامل تمام آبادی های شهرستان بشاگرد بود، ولی اطلاعات حشره شناسی و بررسی سطح دانش، نگرش و عملکرد مردم نسبت به مالاریا از پنج روستای دهستان های سردشت و جگدان که براساس سهولت دسترسی، سابقه انتقال محلی مالاریا و خصوصیات جغرافیایی انتخاب شدند، بدست آمد. برای استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی، داده های بدست آمده وارد نرم افزار ArcGIS9.2 شد. تصویر ماهواره IRS منطقه مورد مطالعه از سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح تهیه و به کمک نرم افزار ER Mapper آنالیز گردید. با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی علاوه بر تعیین نقاط پرخطر از نظر انتقال مالاریا در سال های مختلف، آنالیز مکانی انتشار بیماری در سال ها و ماههای دوره مطالعه انجام شد. آنالیز اطلاعات موجود در پرسشنامه طراحی شده برای سطح آگاهی، نگرش و عملکرد مردم منطقه نسبت به مالاریا با استفاده از نرم افزار SPSS 11.5 صورت گرفت.
در دوره یازده ساله مورد مطالعه 16199 مورد ابتلا به مالاریا ثبت شده بود. پلاسودیوم ویواکس (38/98 %) عامل اصلی بیماری در شهرستان بشاگرد است، ولی موارد ابتلا به پلاسمودیوم فالسیپاروم (61/1 %) و آلودگی توام با هر دو انگل (01/0 %) نیز وجود دارد. با توجه به کامل نبودن اطلاعات موجود در سال های 1378 تا 1380 بررسی شاخص های مختلف بیماری در فاصله سال های 1381 تا 1388 انجام شد و از آمار سه سال اول دوره بررسی برای تولید نقشه های پراکندگی موارد ماهیانه و سالیانه بیماری استفاده گردید. اوج موارد بیماری بشاگرد در سال 1386 اتفاق افتاده است. بالاترین شاخص انگلی سالیانه (API) در سال 1386 و معادل 27/145 در هزار و کمترین مقدار این شاخص 29/6 در هزار در سال 1388 بود. اوج موارد مالاریا در این منطقه طی ماههای شهریور تا آبان رخ می دهد.
نتایج بررسی فون آنوفل های منطقه نشان می دهد 8 گونه شامل: آنوفل کولیسیفاسیس، آنوفل دتالی، آنوفل استفنسی، آنوفل سوپرپیکتوس، آنوفل فلوویاتیلیس، آنوفل مغولنسیس، آنوفل تورخدای و آنوفل آپوکای در شهرستان بشاگرد فعالیت دارند. پنج گونه اول از ناقلین مالاریا در ایران به شمار می روند. بستر و حاشیه رودخانه ها از مهم ترین زیستگاههای لاروی آنوفلینه بشاگرد محسوب می شوند. بررسی 662 عدد آنوفل های بالغ جمع آوری شده در ماههای اردیبهشت و شهریور از اماکن داخلی و پناهگاه خارجی مصنوعی در سال 1389 به روش ملکولی نشان داد همه نمونه ها فاقد آلودگی انگلی هستند. بررسی سطح حساسیت سه گونه آنوفل استفنسی، آنوفل کولیسیفاسیس و آنوفل دتالی نسبت به دوز تفکیکی حشره کش های ددت، مالاتیون، پروپکسور، بندیوکارب و دلتامترین نشان دهنده مقاومت آنوفل استفنسی به ددت و تحمل پذیری نسبی آنوفل استفنسی و آنوفل دتالی به دلتامترین است. همچنین آنوفل استفنسی به بندیوکارب و آنوفل دتالی به مالاتیون متحمل و نسبت به بقیه حشره کش ها حساس بودند، ضمن این که آنوفل کولیسیفاسیس نسبت به همه حشره کش ها حساسیت نشان داد. بررسی سطح حساسیت این سه آنوفل نسبت به دوز تفکیکی 4 لاروکش فنتیون، فنیترتیون، تمفوس و مالاتیون نیز نشان دهنده تحمل آنوفل استفنسی به فنتیون بود، در حالی که هر سه گونه نسبت به بقیه لاروکش ها حساس هستند.
ایران در مرحله پیش حذف مالاریا قرار دارد. در چنین موقعیتی راهکارهای مبتنی بر جامعه در کنترل مالاریا حائز اهمیت هستند. به منظور اجرای صحیح فعالیت های حذف مالاریا نیاز به درک صحیح از دانش، نگرش و عملکرد جامعه نسبت به بیماری وجود دارد. بنابراین یک مطالعه KAP در روستاهای مورد مطالعه در سال 1388 انجام شد. در مجموع 494 سرپرست خانوار یا همسر آنها به سوالات پرسشنامه پاسخ دادند. بیش از 33 درصد از مردم منطقه مورد مطالعه وضعیت اقتصادی خوبی نداشتند و در کپر زندگی می کردند. سطح بیسوادی در بین افراد پاسخگو نسبتا بالا بود (2/44%) و به طور معنی داری بر دانش و عملکرد آنها در مورد مالاریا تاثیر داشت (05/0< P). آنالیز توصیفی نتایج نشان داد که تفاوت معنی داری بین جنس، شغل و سابقه ابتلا به مالاریا در بین اعضای خانوار افراد مصاحبه شونده با دانش و عملکرد آنها در مورد مالاریا وجود دارد (05/0< P). دانش پاسخ دهنده ها در مورد راههای انتقال مالاریا نسبتا خوب بود، به طوری که 1/72% آنها پشه را به عنوان ناقل بیماری معرفی کردند و اکثر آنها حداقل یکی از علائم انتقال مالاریا را به درستی برشمردند. عملکرد افراد مصاحبه شونده نیز متوسط رو به پایین بود، 5/59 درصد آنها از پشه بند استفاده می کردند و 3/9% آنها توری بر روی در و پنجره محل سکونتشان نصب کرده بودند. در مجموع دانش، نگرش و عملکرد افراد پاسخگو در این بررسی در بعضی موارد نسبتا خوب بود، اما نیاز به ارتقاء با آموزش های ادواری دارد.
یک بانک اطلاعاتی حاوی موارد مالاریا در سال های 1378 تا 1388 به تفکیک روستاهای شهرستان بشاگرد، اطلاعات جمعیتی، پراکندگی ناقلین در مناطق مورد بررسی، وضعیت دسترسی به آب آشامیدنی سالم، برق، راههای روستایی، دسترسی به خدمات بهداشتی، آموزشی و رفاهی آنها در نرم افزار ArcGIS 9.2 ایجاد شد. سپس نقشه های پراکندگی موارد مالاریا در سال های دوره مطالعه و نقشه های میانگین موارد یازده ساله ماههای مختلف سال تهیه و آنالیز زمانی و مکانی نقاط پرخطر از نظر انتقال مالاریا به روش IDW انجام شد. این نقشه ها تمرکز موارد بیماری را بیشتر در دهستان های گافروپارمون و گوهران نشان می دهد و می توان دینامیک کانون های پرخطر را در ماهها و سال های مختلف در آنها مشاهده نمود. با استخراج پیسکل های آب های سطحی و پوشش گیاهی از تصویر ماهواره منطقه و تطبیق لایه های رودخانه های اصلی و فرعی، نقاط هم دما، نقاط هم رطوبت و همچنین لایه های ارتفاع و شیب، مناطق پرخطر از نظر قابلیت انتقال مالاریا در نقاط مختلف شهرستان شناسایی گردید. سپس با آنالیز مکانی مجموع وزن سلول های مختلف لایه های رستری تولید شده و افزودن لایه های موارد بیماری، تراکم جمعیت، کاربری زمین، شاخص های توسعه و اقدامات کنترل به آن، وزن سلول های مختلف هر نقشه از نظر احتمال بروز مالاریا محاسبه گردید. بر این اساس شهرستان بشاگرد در 5 گروه بسیار کم خطر، کم خطر، خطر متوسط، خطر زیاد و خطر بسیار زیاد از نظر انتقال مالاریا طبقه بندی شد. با توجه به اطلاعات بدست آمده می توان در این شهرستان سه استراتوم برای برنامه عملیاتی کنترل و مدیریت مالاریا تعریف کرد که برای هر کدام لازم است برنامه جداگانه ای نوشته شده و به مرحله اجرا در آید.
با توجه به نتایج این مطالعه پیشنهاد می شود سطح دانش مردم منطقه در مورد مالاریا با آموزش های ادواری ارتقا یابد؛ مطالعات تکمیلی به منظور تعیین آلودگی انگلی به پلاسمودیوم در آنوفل های بشاگرد انجام شود؛ پایش مقاومت به حشره کش ها که یکی از اجزای اصلی برنامه های کنترل ناقل در مدیریت تلفیقی ناقلین به شمار می رود، هر سال قبل از شروع عملیات سمپاشی صورت گرفته و نقشه پراکندگی گونه های مقاوم و یا خطر بروز مقاومت تهیه گردد؛ و در نهایت استفاده از نرم افزار جی آی اس به منظور ورود اطلاعات به روز مالاریا و عوامل موثر بر آن در مرکز بهداشت شهرستان بشاگرد عملیاتی شود.

 

[Phyto]

اگر از نیش حشرات کلافه شده اید یا واقعا نمی خواهید به آشپزخانه ای برای پشه های حریص و گرسنه تبدیل شوید، می توانید با چند راهکار طبیعی سلاح این موجودات موذی و نامرئی را بی اثر کنید.
به گزارش ایسنا، اگر از خودتان پرسیده اید که چرا طبیعت این خون آشام های مزاحم را در خود پرورش می دهد باید بدانید که همین طبیعت راه های مقابله با آنان را نیز در خود دارد.
پایگاه اینترنتی «کامن سنس» در مقاله جدیدی این ترفندهای طبیعی برای مقابله با کاهش خارش محل نیش حشرات را توصیح داده است که عبارتند از:
-پس از نیشن زدن پشه به محضی که توانستید روی محل گزیدگی را سرکه سیب بمالید. اگر گزیدگی در بیشتر قسمت های بدن شما ایجاد شده می توانید داخل وان حمام را از آب گرم پر کنید و داخل آن دو تا سه فنجان سرکه سیب بریزید و درون وان مدتی قرار بگیرید.
-می توانید قسمت داخلی پوست موز را روی محل نیش پشه قرار دهید تا به سرعت خارش پوست متوقف شود.
-برای بهبود گزیدگی های بزرگ که موجب تورم و خارش شدید پوست مثل کهیر می شوند خمیری از جوش شیرین و آب تهیه کنید و سپس این خمیر را به آرامی روی محل گزیدگی قرار دهید.
-قرار دادن یک برش تازه از پیاز روی محل گزیدگی به مدت چند دقیقه می تواند خارش پوست را برطرف کند البته پس از بهبودی، پوست خود را آب بکشید.
-گاهی اوقات خمیر دندان با طعم نعناع هم می تواند مفید باشد و قرار دادن آن روی محل گزیدگی تورم و خارش محل گزیدگی را کاهش می دهد.
-اگر بر اثر گزیدگی یا خارش زیاد پوست شما خراشیده شده مقدار کمی لیمو یا آب لیمو را روی محل خراشیدگی قرار دهید تا زخم ایجاد شده بهبود یابد و عفونت نکند. شاید این کار اندکی موجب سوزش شود اما تاثیر زیادی دارد.
منبع: روزنامه کیهان، شماره 20020 به تاریخ 20/6/90، صفحه 7 (دانش و پژوهش)

 

[eliot -esf]

جوندگان، موش ها يا رت ها

طبق آمار سازمان بهداشت جهاني موش ها سالانه 33 مليون تن مواد غذايي را از بين مي برند ، كه براي تغذيه 130 مليون نفر كافي است. از آن گذشته بعلت رشد شديد دندانها موجب خرابي مواد و تجهيزات در انبارها ، كارخانجات و ... مي گردند. از طرف ديگر بيماري هاي منتقله توسط جوندگان موجب اهميت پزشكي اين موجودات است كه مبارزه با آنها را حائز اهميت مي گرداند .جوندگان به عنوان مخزن بسياري از بيماري هاي مسري انسان و حيوانات مي باشند:ا کثر گونه هاي جانوري ناقل و ناشر امراض عفوني و مسري مختلف انسان و ساير حيوانات مي باشند که بعضي از آنها به وسيله خود جوندگان و برخي ديگر توسط انگل هاي خارجي آنها به انسان و حيوانات منتقل مي شوند. بيماري هايي که توسط جوندگان منتقل و پخش مي شوند طيف وسيعي دارند، نظير طاعون، جذام، تولارم، تب راجعه، سل، کچلي، لپتوسپيروز، بيماري لايم و ... .
تصاويري از موش خانگي

موش خانگي (Musmusculus)

موشهاي خانگي قابليت فوق العاده اي براي تطابق با محيط هاي مختلف دارندو درطول سال در داخل ساختمانها زادو ولد مي كند.اندازه آنها كوچك و وزنشان در حدود 15 تا 30 گرم مي باشد. طول دم و بدن آنها مساوي ،گوشها نسبتابزرگ و چشمهاي درشت و رنگ آنها خاكستري متمايل به قهوه ايي است.موش خانگي بر خلاف موشهاي بزرگ كه نمي توانند بدون آب زنده بمانند با استفاده از سيستم تغليظ ادرار در كليه آب را ذخيره مي كند و بيشتر آب را از طريق مواد غذايي آبدار تامين مي كند . ميزان آب در كنترل جمعيت اين موش بسيار موثر است. موشهاي خانگي شب فعال هستند و شبها براي تغذيه از لانه خود خارج مي شوند ،اين موشها كمتر به ايجاد لانه علاقه دارند و بيشتر از شكاف ديوارها يا از بين درز آجر خانه ها براي زندگي ا ستفاده مي كند و با وجود شرايط مساعد و امن بودن مكان ،درز يا شكاف را گسترش داده و آن را بزرگتر مي كند،جالب است بدانيد كه اين موشها 5 تا 6 بار در سال آبستن شده و هر بار 6 تا 10 بچه مي زايند.



تصاويري از موش سقف

موش سقف (Rattus Rattus )

اين موش به موش سقف يا موش انباري يا موش سياه يا موش كشتي نيز شهرت دارد .اين موش بسيار چالاك و تند و تيز است و براحتي از درخت بالا مي رود . ب اين موش زندگي در بالاي ساختمانها و سقفهاي چوبي را ترجيح مي دهد علاقه اين موش به مواد غذايي گياهي بيشتر از مواد حيواني و گوشتي است ولي از مواد غذايي حيواني هم تغذيه مي كند. طبق مطالعات انجام شده در ژاپن ، اين موشها عادات غذايي خاصي را دنبال مي كنند و در انبار مغازه هاي خشكبار خواربار سوپر ماركتها كه معمولا"غذا را در طبقات بالا قرار مي دهند يافت مي شوند. اين موش نيز به آب بسيار وابسته است بدليل توانايي حركت بر روي سيمها كابلها طنابهاي كشتي براحتي از نقطه ايي به نقطه ديگر حركت مي كند و همچنين شناگر بسيار خوبي است. موشهاي سياه يا موشهاي سقف لانه هاي خود را در بخشهاي بالاي سقف يا درختان مي سازند و در آنجا توليد مثل مي كنند اين موش نيز همچون موش قهوه ايي 40تا 30 گرم غذا در روز مصرف مي كند ولي از نظر اندازه از موش قهوه ايي كوچكتر است . جالب است بدانيد در مطالعات انجام شده اين موش بر روي درختان كاج و سرو زندگي مي كرده نحوه استفاده از دانه كاج را به فرزندان خود آموزش مي داده است در حاليكه موش قهوه ايي حتي قادر به باز كردن دانه كاج نبوده است .



تصاويري از مـوش فاضلاب

​

منبع: خدمات تخصصی سمپاشی و کنترل حشرات گروه گارانتی

 

[eliot -esf]

پشه ها
پشه ها و ديگر دو بالان گزنده
ناقلين مالاريا، ليشمانيازيس، فيلريازيس، انکوسرکيازيس، تب دانگ، تب زرد و بيماري هاي ديگر

دوبالان گزنده حشراتي هستند که دو بال براي پرواز دارند و خون انسان و حيوانات را مي مکند. مهمترين گروه دو بالان گزنده پشه ها هستند که داراي بدني باريک و دراز و قطعات دهاني سوراخ کننده سوزني شکل هستند. ساير گروه ها شامل مگس هاي سياه، پشه خاکي هاي فلوبوتوموس ، مگس هاي تسه تسه ، ميدج هاي گزنده ، مگس هاي اسب(تابانيده ها) و مگس هاي اصطبل هستند.
گونه هاي مختفلي را در کاربرد عام به نام پشه مي شناسيم که بيولوژي و رفتار و حتي بيماري هاي منتقله آنها با هم تفاوت دارند. معمولي ترين پشه که در زندگي شهري و روزمره با آن روبرو هستيم به مربوط به پشه هاي کولکس مي باشد. که علاوه بر انتقال عوامل بيماري زا مزاحمت هاي شديدي را نيز ايجاد مي کند. پشه آنوفل (ناقل مالاريا) و پشه خاکي ها ( ناقل عامل سالک و کالا آزار) را در کاربرد عام به نام پشه مي شناسيم.
تصاويري از پشه کولکس

چرخه زيست‌ پشه هاي کولکس

کولکس ها در بعضي مواغع باعث آزار و اذيت انسان مي شود. تخم ها در دسته هاي 100 تايي يا بيشتر در سطح آب گذاشته مي شوند و تا زمان شکفته شدن که مدت 2 تا 3 روز طول مي کشد روي آب شناور مي مانند. گونه هاي کولکس در طيف وسيعي از آبهاي راکد، تخم گذاري مي کنند. معموليترين اين گونه ها، کولکس کويين کوفاسياتوس، يک مزاحم واقعي و ناقل فيلاريازيس بانکروفتي است، که به ويژه در آب هايي که با مواد آلي مانند زباله ، مدفوع و يا گياهان پوسيده آلوده شده اند توليد مثل مي کنند. اين گونه بسيار اهلي بوده و ماده هاي بالغ انسان و حيوانات و در طول شب، داخل و خارج اماکن خونخواري مي کنند. پشه هاي کولکس بر خلاف آنوفيلينه ها به هنگام استراحت روي سطح اتکا، طوري قرار مي گيرند که سينه و شکم آنها ، کم و بيش موازي سطح اتکا باشد. در پشه ها فقط جنس ماده خونخواري مي کند . در سيکل گنوتروفيک
پرورش تخم پشه حداقل نياز به يک بار خونخواري مي باشد. پشه هاي نر خونخوار نبوده و از شهد گلها و ديگر مواد تغذيه مي کنند.
منبع: خدمات تخصصی سمپاشی و کنترل حشرات گروه گارانتی​

 

[eliot -esf]

مگس ها خانگي

ناقلين بيماري هاي اسهالي و عفونت هاي پوستي و چشمي
​

مگس خانگي معمولي، موسکا دومستيکا در ارتباط بسيار نزديک با انسان زندگي مي کند و در تمام دنيا انشار دارد. اين حشرات با تغذيه از روي مواد غذايي و مواد دفعي ، عوامل مختلف بيماري را منتقل مي کنند. ععلاوه بر مگس خانگي، تعدادي از گونه هاي ديگر از مگس نيز با محل زندگي انسانها سازگاري يافته و همان مشکلات را ايجاد مي کنند. در مناطقي که آب و هوا گرم است، مگس فضولات، موسکا سوربنز، به طور دقيق همان نقش مگس خانگي را ايفا مي کند. اين مگس با مگس خانگي ارتباط نزديک داشته و اهميت قابل ملاحظه اي در انتقال بيماري ها دارد. مگس هاي گوشت (کاليفوريده) و ساير مگس ها با انتقال عفونت هاي دستگاه گوارش ارتباط داده مي شوند. لاوه بر مگس خانگي، تعدادي از گونه هاي ديگر از مگس نيز با محل زندگي انسانها سازگاري يافته و همان مشکلات را ايجاد مي کنند. در مناطقي که آب و هوا گرم است، مگس فضولات، موسکا سوربنز، به طور دقيق همان نقش مگس خانگي را ايفا مي کند. اين مگس با مگس خانگي ارتباط نزديک داشته و اهميت قابل ملاحظه اي در انتقال بيماري ها دارد. مگس هاي گوشت (کاليفوريده) و ساير مگس ها با انتقال عفونت هاي دستگاه گوارش ارتباط داده مي شوند.

​

تصاويري از مگس خانگي

چرخه زيست‌ مگس‌ها
تخم‌ها
تخم‌ها سفيد و بين 1 تا 2 ميلي‌متر طول دارند و يكي يكي در گروه‌هاي كوچك گذشته مي‌شوند هر مگس ماده روزانه 2 تا 4 بار تخم مي‌گذارد، كه حاصل آن 500 عدد تخم مي‌شود. چگونگي تغذيه مگس ماده در دوره زندگي لاروي، تأثير زيادي در كيفيت و تعداد تخم‌ها دارد. وجود رطوبت مناسب و درجه حرارت 20 تا 30 درجه سانتي‌گراد در سالم ماندن تخم‌ها مؤثر است. نوزاد بدون پا ظرف مدت 20 ساعت در هواي گرم از تخم خارج مي‌شوند و به سرعت از موادي كه مادر براي تسهيل فرايند تخم‌گذاري از آنها استفاده نموده‌است، تغذيه مي‌كنند.
لاروها
در روزهاي آغازين لاروها هركدام 3 تا 9 ميلي‌متر طول داشته و به رنگ كرم روشن مي‌باشد. آنها بيضي‌شكل و استوانه‌اي بوده و به صورت مخروطي، شكل گرفته‌اند. سر شامل يك دسته قلاب‌هاي سياه است و رشد از ناحيه سوراخ‌هاي عقبي آغاز مي‌شود. دهان حفره‌اي‌شكل همراه با شكاف‌هاي سينوسي كه با حاشيه سياه بادامكي شكل احاطه شده‌اند، از ديگر ويژگي‌هاي لارو است.
فاصله دوران لاروي تا مگس بالغ جمعا‌6 روز به طول مي‌انجامد.
مگس بالغ (بزرگسال)
مگس خانگي 6 تا 7 ميلي‌متر طول دارد. طول جنس مؤنث، از طول جنس مذكر بيشتر است. مگس ماده را مي‌توان با توجه به فاصله بين چشمانش، از جنس نر كه چشماني نزديك به هم دارد تشخيص داد. جنس نر داراي چشماني قرمز و دماغي اسفنجي شكل است. در ناحيه سينه چهار خط مشكي قوس‌دار به سمت بالا وجود دارد. شكم داراي رنگ خاكستري يا زرد با خطوط مياني درهم و تيره است كه از كناره‌ها هم مشخص مي‌باشد.

​

منبع: خدمات تخصصی سمپاشی و کنترل حشرات گروه گارانتی
​

 

[eliot -esf]

​

خارش هاي موضعي بي دليل و التهابات پوستي

هيره ها خيلي کوچک و ميکروسکوپي هستند و طول آنها حدود 5.0 تا - 2 ميليمتر است. هزاران نوع از آنها روي بدن حيوانات زندگي مي کند. آنها مانند کنه ها 8 پا دارند، ولي بدنشان يا بند ندارد يا بندهاي کمي دارد. بيشتر گونه ها مراحل ، تخم، لارو، نمف و بالغ دارند. در مراحل نا بالغ شبيه بالغ ولي کچکتر هستند. بعضي از هيره ها ناقل بيماري هاي مهمي مانند تب تيفوسي ناشي از ريکتزيا تسو تسو گاموشي (تيفوس بوته زار) و تعدادي از بيماري هاي ويروسي هستند. هيره ها با گزش خود موجب آزار و اذيت شديد انسان و حيوان مي شوند. بسياري از افراد نسبت به هيره ها و گزش آنها با حساسيت زيادي واکنش نشان مي دهند. هيره هايي که آفت هاي اصلي هستند عبارتند از :

• هيره هاي گزنده
• هيره هاي مولد گال
• مايت هاي گرد و غبار

تصاويري از مايت گزنده

روي تصاوير کليک کنيد

هيره هاي گزنده يا مايت ها خارش زا

طول بدن هيره هاي گزنده بالغ (گونه ترومبيکوليده) حدود 1 تا 2 ميليمتر و گاها تا 1.0 ميليمتر و به رنگ قرمز روشن و يا قهوه اي مايل به قرمز با ظاهري مخملي هستند. نمف کوچکتر از بالغ و شبيه آن است. لارو که چيگر ناميده مي شود، خيلي کوچک است و فقط 3. 0 -15 .0 ميليمتر طول دارد . و فقط لارو ها هستند که حيوانات و انسان را نيش مي زند. بالغين و نمف ها در خاک زندگي کرده و از حشرات کوچک و هيره هاي ديگر و تخم آنها تغذيه مي کنند.
بعد از خروج از تخم ها، در طبيعت لاروها به سمت علفها و برگها و روي زمين مي خزند و در آنجا منتظر مي مانند تا ميزبان مناسب (انسان يا حيوان) را پيدا کرده و به آن حمله کنند. در اماکن مسکوني مشاهده شده است که اين هيره ها به صورت جالبي سازگاري پيدا کرده اند و مانند نحوه عمل در طبيعت بدون نياز به خاک سيکل زندگي خود را طي مي کنند و باعث خارش و گزش هاي پوستي مي شوند. در انسان در قسمتهايي که لباس به بدن مي چسبد بيشتر حمله مي کنند.
لارو به مدت دو روز تا يک ماه بسته به نوع هيره به پوست بدن ميزبان و لابلاي بخش کش باف لباس هاي زير مي چسبد و خونخواري مي کند، سپس روي خاک ( و يا در اماکن انساني روي فرش ، دشک... ) افتاده و به نمف و بعدبه بالغ بي خطر تبديل مي شود.

زيستگاه مناسب اوليه براي هيره ها مزارع، علف زار ها، نواحي بوته زار، مزارع متروکه برنج و جنگل هاي احيا نشده است. همچنين هيره هاي گزنده در پارکها ، باغها ، چمن زارها ، و مناطق مرطوب کناره هاي رودخانه ها و نهرها يافت مي شوند.

گزش ممکن است سبب خارش شديد ، تحريک و التهاب پوست شود که بيشتر روي پاها ، روي شکم و دستها ديده مي شود. در محل گزش، پوست کمي متورم شده و قرمز مي شود. نقطه رمز در مرکز برامدگي، محل قرار گيري هيره است. چون هيره ها با چشم غير مسلح قابل مشاهده نيستند، بيشت مردم تا زماني که مورد گزش قرار نگرفته اند از حضور آنها بي خبر هستند.

 

[eliot -esf]

شپش

شپش ها حشرات خونخوار کوچکي هستند که روي پوست پستانداران و پرندگان زندگي مي کنند. سه نوع شپش با انسان سازگار شده است، شپش سر( پديکولوس هومانوس کاپيتيس) شپش بدن (پديکولوس هومانوس) و شپشک زهار يا عانه ( فتريوس پوبيس) . هر سه نوع در تمام دنيا وجود دارند. آلودگي به شپش مي تواند باعث سوزش و خارش شديد شود. علاوه بر آن شپش ممکن است تب تيفوسي، تب راجعه و تب خندق را منتقل کند. تب تيفوسي منتقله به وسيله شپش که گاهي زندگي هزاران نفر را به خطر مي اندازد، در مناطق سردي که مردم در فقر زندگي مي کنند و محل هاي شلوغ، شيوع پيدا مي کند.



تصاويري از شپش

مشخصات شپش ها و نحوه زندگي آن ها

شپش هاي انساني انگل خارجي و اجباري مي باشند و در مراحل مختلف زيستي خود بعد از خروج از تخم جهت حفظ بقا و ادامه حيات بايستي خونخواري نمايند
شپش هاي انساني شامل شپش بدن ، شپش سر و شپشک عانه مي باشد كه از راه تماس نزديك و مكرر منتشر ميشود . شپشها دگرديسي ناقص دارند و دوره زندگي آنها طي 3 مرحله صورت مي گيرد :تخم ، نمف و بالغ .
تخم ها سفيد وکشيده هستند و رشک نام دارند و در قسمت جلويي داراي دريچه اي پر از منفذ مي باشند که جنين هواي مورد نياز خود را از اين طريق تامين مي نمايد . نوزادي که از تخم خارج مي شود نمف نام دارد و کاملا شبيه بالغين است فقط اندازه آنها کوچک و رنگ پريده ميباشد . نمف ها خونخوارند و بعد از خروج از تخم اگر در مدت 24 ساعت خونخواري نکنند مي ميرند.
شپش ها 3 مرحله نمفي دارند ، و در هر مرحله براي جلد اندازي و ورود به مرحله ديگر بايستي حتما خونخواري نمايند . شپش هاي بالغ نر و ماده هر دو خونخوارند .
شپش بدن و شپش سر بسيار شبيه يکديگر هستند فقط اندازه شپش سرکوچکتر و رنگ آن تيره تر و رنگ شپش بدن کمي روشن تر است .

نحوه زندگي شپش ها

شپش ماده سر، تخم هاي خود را با فاصله 9/. ميليمتر از پوست سر بر روي مو قرار مي دهد . تعداد تخمي که يک شپش سر ماده در طول عمر خود مي گذارد 100-800 تخم است .
شپش ماده بدن ، محلهايي مانند شکافها ، چين خوردگي هاي لباس والياف لباس ها در ناحيه درزها را براي تخم گذاري انتخاب مي کند. تعداد تخمي که يک شپش بدن ماده مي گذارد 3..-2.. تخم است .
علل انتشار :
شپش هاي بدن و سر انتشار جهاني دارند وارتباط مستقيم با فقر بهداشت در جامعه دارند و اکثرا درشرايطي خاص مانند هنگام وقوع حوادث غير مترقبه نظير زلزله ، سيل ، توفان و ... که تعدادي از افراد بالاجبار در يک محل و زير يک سقف بدون داشتن شرايط بهداشتي با هم زندگي مي کنند مشاهده مي شود. منبع: خدمات تخصصی سمپاشی و کنترل حشرات گروه گارانتی
http://www.sampashi.com/

 

[eliot -esf]

کک ها
اکتوپارازيت هايي که روي بدن ، لباس و يا تختخواب زندگي مي کنند

کک ها حشراتي از راسته سيفوننپترا هستند. حشراتي کوچک ، بدون بال و خونخوار که حرکتهاي جهشي دارند. ککها بيشتر از پستانداران و گاهي از پرندگان خونخواري مي کنند. به طور کلي از 3000 گونه کک فقط 12 گونه به انسان حمله مي کنند. مهمترين گونه هاي کک ، کک جوندگان ، کک انسان و کک گربه (Ctenocephalides felis) و کک سگ (Ctenocephalides canis) هستند.گزش آنها باعث تحريک ، ناراحتي شديد و خونريزي مي شود. کک جوندگان ناقل مهم طاعون خيارکي و تيفوس منتقله توسط کک است. کک هاي گربه کرمهاي نواري (ستودها) را منتقل مي کند. کک تونگا ( کک شني) پوست انسان را سوراخ کرده و باعث عفونت مي شود. کک هايي که انسان را مي گزد در بيشتر نقاط جهان يافت مي شود.

مشخصات کک ها و نحوه زندگي آن ها

کک ها از جمله پارازيتهايي هستند که در تهران اغلب منازلي که حيوانات خانگي از جمله سگ و گربه نگه داري ميشود را در گير مي کنند. عموميترين انگل در سگ ها در حقيقت از طريق کک به او سرايت ميکند. عموماً کک هاي سگ در اروپا يافت مي شوند بطوري که کک هايگربه عموماً در آمريکا يافت مي شوند. کک هاي گربه در موارد نادر با خود بيماريهايي را حمل ميکنند. کک ها مي توانند به لباسها يا حيوان شما بچسبند. آنها در حياطها ، پرورش گاههاي سگ و گربه ، جنگلها و پارکها يافت مي شوند يا در مکانهاي ديگري که حيوانات در آنجا زندگي ميکنند. چون براي آنکه اينها مکانهايي هستند که آنها مي توانند ميزبانهايخود را پيدا کرده و توليد مثل کنند. يک کک ماده مي تواند در روز 50 تا تخم بگذارد. بر اساس تحقيقات آزمايشگاهي همانگونه که در تصوير هرم چرخه زندگي کک ها در کادر مقابل مشاهده مي نماييد ، فقط 50% از تخمهاي هر کک به لاور تبديل مي شوند و در حدود 35% از لاروها موفق به تنيدن پیله و تشکيل پوپ مي گردند . جاي خوشبختي است که از کل تخم هاي اوليه کک فقط 5% آنها به بالغ تبديل مي گردند .


نحوه زندگي کک ها

چرخه زندگي ککها شامل 4 مرحله تخم، لارو، شفيره و بالغ است. کک هاي بالغ 1-4 ميليمتر طول و بدني بيضي شکل دارند و در طرفين فشرده و بدون بال هستند.همچنين پاهاي آن ها رشد مناسبي داشته و براي پريدن سازگاري دارند. تخم ککها حدود 0.5 ميليمتر طول دارد ، تخم مرغي شکل و سفيد مي باشد . کک روي ميزبان خود تخم گذاري مي کند ، که اين تخمها از بدن ميزبان روي فرش ، زمين ، خاک يا هر جاي ديگري ميافتند و در شرايطي که دماي هوا اندکي بالا و هوا نسبتاً مرطوب باشد مي توانند دوام بياورند و چرخه زندگي خود را کامل کنند . در عرض 10 روزپس از قرار گرفتن تخم در محيط مناسب، لارو کرم مانندي که فاقد ضمائم حرکتي است خارج مي شود. اين لاروها از زير سطح خاک حرکت مي کنند و يا اگر داخل اتاق باشد به داخل فرشها و يا شکافهاي کف نفوذ مي کنند ، لاروها از مدفوع ککهاي بالغ تغذيه مي کنند و در عرض 5-12 روز پيله اي ابريشم مانند ( silk like cocoon ) در اطراف خود توليد و در آن شفيره گذاري مي کنند . خروج حشره بالغ از پيله بسته به شرايط ممکن است از 5 تا 140 روز طول بکشد ، پس از خارج شدن حشره بالغ از پيله ، خود را به ميزبانش مي رساند و ادامه عمرش را که حدود 100 روز مي باشد روي ميزبان سپري مي کند .
چرخه زندگي کک معمولاً در عرض 3-4 هفته کامل مي شود . ککها 48 ساعت پس از اولين خونخواري، جفت گيري کرده و به توليد تخم مي پردازند . ککها نسبت به سرما حساسند و در زمستان قادر به تحمل سرماي هواي بيرون از منزل نيستند .ساختمان هايي كه هواي گرم و مرطوب و غذاي كافي وجود دارد بسر مي برند. منبع: خدمات تخصصی سمپاشی و کنترل حشرات گروه گارانتی

 

[زرشک]

سلام
من میخوام برا ارشد حشره شناسی پزشکی بخونم.میتونی اطلاعات بیشتری درباره این رشته،منابع امتحانیش و ... بهم بدی؟
ممنون

 

[eliot -esf]

سلام
من میخوام برا ارشد حشره شناسی پزشکی بخونم.میتونی اطلاعات بیشتری درباره این رشته،منابع امتحانیش و ... بهم بدی؟
ممنون

سلام!! با توجه به سوالات بسیاری از بچه در مورد این رشته تصمصیم گرفتم یکسری اطلاعاتی که خودم بدست اوردم براتون بگم !!

ارشد این رشته فقط در5دانشگاه وجود داره که ظرفیت امسال به صورت زیر :
تهران (18)- شیراز (4) - زنجان (4)- ارومیه (5) - همدان (4)

منابع ازمون:
حشره شناسی عمومی(ضریب 4)

بهداشت عمومی (2)
زیست عمومی (2)
شیمی (2)
زبان عمومی (2)

 

[eliot -esf]

کتاب هاای که از طرف وزارت بهداشت برای خواندن کنکور حشره پزشکی معرفی شده :

زیست شناسی عمومی با ضریب 2 :

مبانی زیست شناسی - زیست شناسی سلول - رده بندی جانوران (ابوالقاسم امین انتشارات امیر کبیر 1379)

دانش زیست شناسی جلد 2 و 3 ( حمید علمی غروی و حسین دانش فر )

جانور شناسی عمومی جلد 1و2 و4 (طلعت حبیبی دانشگاه تهران 1367)


حشره شناسی با ضریب 4 :

حشره شناسی ( مرفولوژی و فیزیولوژی ) جلد اول (محمود شجاعی چاپ سوم 1368-428صقحه )
محمود شجاعی چاپ دوم 464صفحه

حشره شناسی /انتوژنی /بیولوژِی و بیوسنولژِی (انتوموفاژها )جلد دوم ( محمود شجاعی چاپ دوم 406صفحه )

خوددم منظورش از این صفحه ها نفهمیدیم !!! یعنی تا این صفحه بخوانین ؟؟ یا فقط این صفحه را بخوانین ؟؟؟یا چند تا کتاب داره کتاب هایی که تعداد صفحه هاش اینقدر بخونین ؟؟؟

حشره شناسی/ اتولوژی / زندگی اجتماعی /دشمنان طبیعی (مبارزه بیولوژیک ) جلد سوم ( انتشارات دانشگاه تهران )

principles of insect morphology (snodgrass R.E.1993

Mayr.E.EG.Linsley.R.L)methods and pinciples of systematice zoology .


an introduction to the study of insect (borrerخودمون دیگه میشناسیم !!! بیخیال !!!

 

[eliot -esf]

بهداشت عمومی با ضریب 2 :

درسنامه طب پیشگیری و پزشکی اجتماعی جلد 1و2و3و4 (جی-ای . پارک وک . پارک مترجم : دکتر حسین )

کلیات بهداشت ( شجاعی تهرانی برحسب مورد به یکی از جلد هاش رجوع کنین )

راهنمای واکسیناسیون -اخرین چاپ ( دکتر حسین صادقی انتشارات دانشگاه شیراز- وزارت بهداشت )

راهنمای تغذیه با شیر مادر ( دکتر فرسار -انتشارات وزارت بهداشت )

نکاتی در مورد بیماریهای اسهالی ( دکتر حبیب الله زنجانی /دکتر کامل شادپور )

جمعیت / توسعه و بهداشت باروری ( دکتر محمد میرزائی / دکتر امیر هوشنگ مهریار / نشر وتبلیغ بشری - 1378)

 

[eliot -esf]

شیمی عمومی با ضریب 2 :

شیمی عمومی با نگرش کاربردی - 3جلد ( اسمیت /اسموت / ترایس - ترجمه احمد خواجه نصیر طوسی / دکتر علی سیدی و دکتر منصور عابدینی 1377 )

مبانی شیمی الی ( جان مک موزی - ترجمه دکتر مهدی بکاولی و دکتر مجید هروی 1378 )

شیمی عمومی ( چارز مورتیمر )

زبان عمومی با ضریب 0.6 :

1.reading and thinking in english
2. reading through interaction
3.expanding reading skills
4.deleloping reading skills
5. intermediat-high intermediat (mosaic 1 reading )

 

[Phyto]

توضیح در مورد ناقلین اهلی، نیمه اهلی و وحشی (domestic, semi domestic or peri domestic, wild or sylvatic vectors):

The yellow fever virus is an arbovirus of the flavivirus genus, and the mosquito is the primary vector. It carries the virus from one host to another, primarily between monkeys, from monkeys to humans, and from person to person.
Several different species of the Aedes and Haemogogus mosquitoes transmit the virus. The mosquitoes either breed around houses (domestic), in the jungle (wild) or in both habitats (semi-domestic). There are three types of transmission cycles.​

• 
  [*=left]Sylvatic (or jungle) yellow fever: In tropical rainforests, yellow fever occurs in monkeys that are infected by wild mosquitoes. The infected monkeys then pass the virus to other mosquitoes that feed on them. The infected mosquitoes bite humans entering the forest, resulting in occasional cases of yellow fever. The majority of infections occur in young men working in the forest (e.g. for logging).
  [*=left]Intermediate yellow fever: In humid or semi-humid parts of Africa, small-scale epidemics occur. Semi-domestic mosquitoes (that breed in the wild and around households) infect both monkeys and humans. Increased contact between people and infected mosquitoes leads to transmission. Many separate villages in an area can suffer cases simultaneously. This is the most common type of outbreak in Africa. An outbreak can become a more severe epidemic if the infection is carried into an area populated with both domestic mosquitoes and unvaccinated people.
  [*=left]Urban yellow fever: Large epidemics occur when infected people introduce the virus into densely populated areas with a high number of non-immune people and Aedes mosquitoes. Infected mosquitoes transmit the virus from person to person.

منبع: http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs100/en/

در مورد ویروس تب زرد صحبت شده و پشه ای که ناقل این ویروسه! بین میمون ها، از میمون به انسان و از انسان به انسان.
سه مدل انتقال وجود داره که بستگی به نوع ناقل داره: پشه هایی که در محیط زیست ما و اطراف خانه ها زندگی می کنن (اهلی)، پشه هایی که در جنگل و محیط طبیعی به دور از ساخت و ساز و دستکاری انسان ها زندگی می کنند (وحشی) و پشه هایی که قادرن در هر دو محیط زندگی کنن و در هر دو محیط رفت و آمد دارن و پیدا میشن (نیمه اهلی).


​