داروی کلونیدین
کاربرد، مقدار و روش مصرف، عوارض جانبی و شرایط نگهداری کلونیدین (Clonidine)
نام تجاری
Catapres, Duraclon, Kapvay, Nexiclon XRکاربرد
فشارخون، حملات میگرن، درمان قاعدگی دردناک، گرگرفتگی یائسگی، سندرم قطع مصرف موادمخدر، بیش فعالی، ضد درد، تست تحریک هورمون رشداشکال دارویی
قرص، آمپول، برچسب پوستی (پچ)اطلاعات دارویی کلونیدین
داروی کلونیدین برای کنترل زیادی فشارخون، پیشگیری از بروز حملات میگرن، به عنوان داروی کمکی در درمان قاعدگی دردناک و گرگرفتگی ناشی از یائسگی و برای رفع عوارض ناشی از سندرم قطع مصرف مواد مخدر شبه تریاک مصرف می‌شود. این دارو در کنترل بیش فعالی، کنترل دردهای شدید در بیماران سرطانی (به همراه اپیوئیدها) و دردهای نوروپاتی نیز کاربرد دارد. کلونیدین می‌تواند در تست تحریک هورمون رشد نیز استفاده شود.عملکرد کلونیدین به نحوی است که با تحریک گیرنده‌های آلفا آدرنرژیک مرکزی سبب کاهش مقاومت عروق محیطی و کاهش فشارخون می‌گردد.
مقدار و روش مصرف داروی کلونیدین
- قبل از شروع درمان با داروی کلونیدین، بروشور دارویی داخل بسته را به دقت مطالعه کنید. این بروشور به شما کمک می‌کند تا اطلاعات جامعی را راجع به دارو به دست آورده و از عوارض جانبی احتمالی آن مطلع شوید. همچنین اگر در رابطه با مصرف آن با سؤالاتی روبرو هستید با پزشک خود مشورت نمایید.
- دوز و مقدار داروی کلونیدین، از فردی به فرد دیگر متفاوت است؛ دارو را دقیقاً همانطور که پزشک به شما تجویز کرده است، استفاده نمایید.
- در صورت فراموش کردن یک نوبت مصرف داروی کلونیدین، به محض به یاد آوردن، آن نوبت باید مصرف شود. اما اگر بیش از دو نوبت مصرف دارو را فراموش کردید، خودسرانه عمل نکرده و حتماً با پزشک مشورت کنید.
- داروی کلونیدین را به طور منظم و مطابق با دستور پزشک مصرف کنید، حتی اگر علائم بیماری شما کنترل شده است و احساس بهبودی می‌کنید، بدون مشورت با پزشک، از قطع ناگهانی مصرف این دارو بپرهیزید. زیرا ممکن است لازم باشد مقدار مصرف به طور تدریجی کاهش یابد.
- آخرین دوز خوراکی کلونیدین را براساس تجویز پزشک هنگام خواب مصرف کنید مگر اینکه پزشک دستور دیگری بدهد.
- در صورتی که از پچ این دارو استفاده می‌کنید، روزانه آن را جهت قرارگیری صحیح چک کنید. همچنین توصیه می‌شود به طور هفتگی محل پچ را عوض کنید.
موارد منع مصرف داروی کلونیدین
- به تاریخ انقضای داروی کلونیدین توجه کنید و اگر دارویی که در دستتان است تاریخ انقضای آن تمام شده است، از مصرف آن خودداری کنید.
- هرگز داروی کلونیدین را به فرد دیگری حتی با علائم مشابه خودتان تجویز نکنید.
- حساسیت به این دارو یا دیگر داروها و مواد
- بارداری یا قصد باردار شدن
- شیردهی
- مشکلات قلبی یا اختلال در ریتم قلب
- بیماری عروق مغزی
- سندرم رینود یا سایر بیماری‌های انسدادی عروق محیطی
- فشارخون پایین
- افسردگی
- مشکلات کلیوی
- مشکلات کبدی
- دیابت
- گلوکوم زاویه بسته
- پورفیری
- تومور در غده آدرنال
موارد هشدار و احتیاطات ویژه حین مصرف داروی کلونیدین
- چنانچه داروی کلونیدین را برای فشارخون مصرف می‌کنید، باید بدانید که این دارو افزایش فشارخون را درمان نمی‌کند بلکه آن را کنترل می‌کند. از این رو ممکن است مصرف این دارو تا آخر عمر ضروری باشد.
- معاینات و آزمایشات دوره‌ای تجویز شده توسط پزشک را به طور منظم انجام دهید.
- اندازه‌گیری فشارخون در فواصل منظم در طول درمان با این دارو ضروری است.
- در طول مصرف داروی کلونیدین از تغییر وضعیت ناگهانی خودداری نمایید.
- افراد سالمند احتمالاً نسبت به عوارض این دارو حساس‌تر هستند لذا ممکن است دوز کمتر دارو برایشان تجویز شود.
- در طول درمان با این دارو از مصرف الکل خودداری نمایید.
- در طول مصرف داروی کلونیدین از انجام فعالیت‌هایی مانند رانندگی که به هوشیاری کامل نیاز دارند بپرهیزید.
- چنانچه عمل جراحی در پیش دارید، پزشک خود را از مصرف این دارو مطلع سازید.
- چنانچه از فرم پچ این دارو استفاده می‌کنید، در صورت داشتن اسکن MRI، محل پچ را عوض کنید، زیرا می‌تواند باعث ایجاد سوختگی شود.
- در طول مصرف این دارو، چنانچه علائم عفونت داشتید فوراً به پزشک خود اطلاع دهید.
تداخلات دارویی
تداخلات دارویی ممکن است عملکرد و تأثیر داروها را تغییر دهد یا باعث افزایش ریسک بروز عوارض جانبی آنها شود. بنابراین برای مصرف این دارو، لیست تمام داروهایی که مصرف می‌کنید اعم از داروهای تجویزی و غیرتجویزی (گیاهی، مکمل و …) را با پزشک متخصص قلب و عروق در میان بگذارید.از جمله داروهایی که با کلونیدین تداخل دارند، عبارتند از:
- داروهای مقلد سمپاتیک
- داروهای تضعیف کننده سیستم اعصاب مرکزی
- نیترات‌ها
- سایر داروهای ضد فشارخون بالا
- مهارکننده‌های مونوآمین اکسیداز (MAO)
عوارض جانبی داروی کلونیدین
همه داروها ممکن است عوارض جانبی ایجاد کنند. اما بسیاری از مصرف‌کنندگان نیز هیچ نوع عارضه‌ای بروز نمی‌دهند. یکسری از عوارض نیز بعد از گذشت مدت کوتاهی از مصرف دارو، از بین می‌روند. در صورت بروز هریک از عوارض زیر با مصرف کلونیدین حتماً با پزشک معالج مشورت نمایید:- خواب آلودگی
- سردرد
- سرگیجه
- تحریک پذیری
- تغییر خلق و خو
- تسکین و آرام بخشی
- ضعف
- خستگی
- برادیکاردی
- افت فشارخون وضعیتی
- هایپرتانسیون برگشتی
- بی اشتهایی
- افزایش وزن
- خشکی دهان
- خشکی پوست
- خشکی چشم
- یبوست
- احتباس مایعات
- احتباس ادراری
- ناتوانی جنسی
- پدیده رینود
- خارش
- بثورات جلدی
شرایط نگهداری داروی کلونیدین
- دارو را دور از دسترس کودکان نگه دارید
- دارو را در جایی خشک و خنک و به دور از گرما و تابش نور مستقیم نگه دارید.
