خرابههای یک معبد (خورهه)
مربوط به دوره اشکانیان است و در شهرستان محلات، روستای خورهه واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۵ دی ۱۳۱۰ با شمارهٔ ثبت ۱۳۱ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. این بنا در منطقه پشت گدار قرار دارد و از شمال به رشته کوههای هفتاد قله و از جنوب به رشته کوههای یخچال معروف شده است.در کنار این معبد دریاچهای با اب بسیار شور موجود است.
جایگاه معبد خورهه :
محوطه تاریخی و باستانی خورهه در مجاورت روستایی به همین نام و در 48 کیلومتری شمال شرق شهرستان محلات در استان مرکزی قرار دارد.معبد منسوب به دوره سلوکیان می باشد. تنها آثار به جا مانده از قصر یا پرستشگاه خورهه نزدیک محلات ؛ 2 ستون باریک سنگی با ارتفاع حدود 6 متر با سر ستون های یونانی و سکوی سنگی مربوط به دوره سلوکی - اشکانی است.در کاوشهای باستان شناسان در منطقه تعداد زیادی سفال و خمره پیدا شده که سفال های کلینگی ظرافت خاصی دارند.
محوطه تاریخی و باستانی خورهه در مجاورت روستایی به همین نام و در 48 کیلومتری شمال شرق شهرستان محلات در استان مرکزی قرار دارد.معبد منسوب به دوره سلوکیان می باشد. تنها آثار به جا مانده از قصر یا پرستشگاه خورهه نزدیک محلات ؛ 2 ستون باریک سنگی با ارتفاع حدود 6 متر با سر ستون های یونانی و سکوی سنگی مربوط به دوره سلوکی - اشکانی است.در کاوشهای باستان شناسان در منطقه تعداد زیادی سفال و خمره پیدا شده که سفال های کلینگی ظرافت خاصی دارند.
قدمت معبد خورهه :خورهه در اوستا به مفهوم "محل برآمدن خورشید" است و از سویی کلمه "خور" در این کتاب به مفهوم منطقه ییلاقی است، این منطقه در شمال شرق محلات و در بین روستاهای دودهک، ورین و آب گرم، در کنار رودخانه خورهه قرار دارد.
بررسی تحقیقات انجام شده و آثار کشف شده در دشت و ارتفاعات خورهه نشان می دهد سابقه سکونت و قدمت منطقه به هزاره دوم قبل از میلاد باز میگردد.
این منطقه دارای اسناد تاریخی است و "لویی واند نبرگ" در کتاب باستان شناسی ایران باستان به نقل از هرتسفلد آورده است: "قابل تذکر است کمی به سمت جنوب در خورهه که سر راه اراک به کاشان است، معبدی است که هنوز دو ستون یونانی در آن پا برجاست."
دو ستون از این مجموعه برجای مانده است. ستون ها سنگی و با توجه به وجود معادن سنگ در محلات، جنس آن ها از نوع تراورتن بهترین نوع سنگ است.
اکثر آثار کشف شده در این منطقه به سال 1355 بازمی گردد و در بین آثار کشف شده، می توان به پیه سوز سفالی، کوزه دسته دار، کوزه کروی، قطعات سنگی تزئینی و شیشه، اشیاء فلزی و اسکلتهای انسان اشاره کرد.
بررسی تحقیقات انجام شده و آثار کشف شده در دشت و ارتفاعات خورهه نشان می دهد سابقه سکونت و قدمت منطقه به هزاره دوم قبل از میلاد باز میگردد.
این منطقه دارای اسناد تاریخی است و "لویی واند نبرگ" در کتاب باستان شناسی ایران باستان به نقل از هرتسفلد آورده است: "قابل تذکر است کمی به سمت جنوب در خورهه که سر راه اراک به کاشان است، معبدی است که هنوز دو ستون یونانی در آن پا برجاست."
دو ستون از این مجموعه برجای مانده است. ستون ها سنگی و با توجه به وجود معادن سنگ در محلات، جنس آن ها از نوع تراورتن بهترین نوع سنگ است.
اکثر آثار کشف شده در این منطقه به سال 1355 بازمی گردد و در بین آثار کشف شده، می توان به پیه سوز سفالی، کوزه دسته دار، کوزه کروی، قطعات سنگی تزئینی و شیشه، اشیاء فلزی و اسکلتهای انسان اشاره کرد.
مجموعه باستانی و تاریخی خورهه محلات از آثا باستانی کشور که محلی برای مطالعه باستان شناسان است با شماره ملی 131 در آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.
معماری معبد خورهه :
بنای تاریخی خورهه در مساحتی بالغ بر 3550 متر مربع ساخته شده است که شامل سه بخش ایوان اصلی،مجموعه بخش شمالی و مجموعه بخش غربی می باشد.ایوان اصلی دارای 12 ستون در دو طرف هر طرف شامل 6 ستون می باشد.ارتفاع ستونهای باقی مانده در حال حاضر در حدود 7 متر بوده که با توجه به حجم سقف ایوانها،ارتفاع اولیه آنها 9 متر تخمین زده می شوند. در حال حاضر از میان 12 ستون ایوان اصلی تنها 2 ستون باقی مانده اند که در میان بنا خودنمائی می کنند . متاسفانه همانند بیشتر مکانهای تاریخی کشورمان هیچ گونه محافظت مناسبی از این بنا به عمل نمی آید و تنها تعمیر صورت گرفته بر یکی از این دو ستونها تخته چوبهائی است که ناشیانه بر روی آن قرار گرفته اند که البته از دور شبیه BTS موبایل به نظر می رسند.
بنای تاریخی خورهه در مساحتی بالغ بر 3550 متر مربع ساخته شده است که شامل سه بخش ایوان اصلی،مجموعه بخش شمالی و مجموعه بخش غربی می باشد.ایوان اصلی دارای 12 ستون در دو طرف هر طرف شامل 6 ستون می باشد.ارتفاع ستونهای باقی مانده در حال حاضر در حدود 7 متر بوده که با توجه به حجم سقف ایوانها،ارتفاع اولیه آنها 9 متر تخمین زده می شوند. در حال حاضر از میان 12 ستون ایوان اصلی تنها 2 ستون باقی مانده اند که در میان بنا خودنمائی می کنند . متاسفانه همانند بیشتر مکانهای تاریخی کشورمان هیچ گونه محافظت مناسبی از این بنا به عمل نمی آید و تنها تعمیر صورت گرفته بر یکی از این دو ستونها تخته چوبهائی است که ناشیانه بر روی آن قرار گرفته اند که البته از دور شبیه BTS موبایل به نظر می رسند.
شاید تنها نکته قابل توحه در این مکان خلوتی محوطه باستانی خورهه است که می تواند تو را ساعتها در خود جذب کند.می توانی در کنار ستونها بشینی،چشمان خود را ببندی و سوار بر بالهای خیال سفر کنی به زمانهای گذشته بی آنکه کسی تو را از این مستی بی حد و حصر جدا کند.همسفر باشی با مردمانی که زمانی بودند و اکنون حتی نشانی از آنها هم نیست.شاید بتوانی اگر بخواهی دمی کنار آنها باشی و هم صحبت بشی با آنها تا شاید کمی خود و فرهنگ خود را بیشتر و بیشتر بشناسی.
آخرین ویرایش توسط مدیر: