v آشنايي با الزامات
ISO9001: 2008
بخش اول:
اگر به تاریخچه
استاندارد ایزو 9001 نگاهی بی اندازیم اولین بار در سال 1987 و بعداز آن در سال 1994، 2000 و در نهایت در سال 2008 اصلاح و تجدید چاپ گردید.
در این مبحث شما با الزامات ایزو 9001:2008 آشنا خواهید شد.
مجموعه استانداردهای مدیریت کیفیت ایزو 9001 عمومی و برای تمام بخش ها قابل استفاده هستند. از طرفی برخی بخش های صنعت جزئیات بعضی از جنبه های استاندارد را برای صنعت خود کافی نمی بینند. بنابراین استانداردهای مخصوص این بخش های صنعتی براساس مجموعه استانداردهای ایزو 9000 تهیه شده تا خصوصیات ویژه بخش ها را در نظر بگیرد، نمونه این سیستم های مدیریت کیفیت مخصوص این ها هستند:
AS9001 برای صنعت هوافضا
TL 9001 برای صنعت مخابرات
و ایزو 16949 برای صنعت خودروسازی
نسخه های سالهای 1987 و 1994 مجموعه استانداردهای ایزو 9000 دارای ایزو 9002 و 9003 بودند، این دو زیر مجموعه ایزو 9001 بودند. با انتشار ایزو 9001:2000 این دو زیر مجموعه حذف گردیدند.
پیش از انتشار نسخه ایزو 9001:2000 شرکت ها می توانستند گواهی ایزو 9001، 9002 یا 9003 را کسب کنند. اما اکنون شرکت ها فقط می توانند
گواهی ایزو 9001 را کسب کنند.
سازمان ها به صورت یک سلسله مراتب از واحدهای عملکردی ساختاربندی شده اند و معمولا بصورت عمودی مدیریت می شوند. از طرفی رویکرد پروسه ای [مرحله ای] مدیریت افقی را معرفی می کند و از موانع موجود بین واحدهای عملکردی مختلف عبور می کنند. ارزش واقعی رویکرد پروسه ای به دلیل تمرکز آن بر نتایج است و بنابراین فعالیتها و راهکارهایی را که به مشتریان و دیگر گروه های ذی نفع خود ارزشی نمی افزایند حذف می کند.
یک پروسه را می توان به شکل مجموعه ای از فعالیتهای مرتبط باهم معرفی کرد که ورودی ها را تبدیل به خروجی می کند.
خود پروسه به چند پروسه فرعی مرتبط باهم تقسیم می شود.
تصویر روبرو نشان می دهد که یک مشتری نقش مهمی را در تعیین الزامات به عنوان داده های ورودی ایفا می کند، الزامات مشتری به عنوان داده های ورودی برای تحقق محصول هستند، محصول به مشتری ارائه می شود و باید رضایت مندی مشتری را با اجرای الزامات افزایش دهد. کیفیت پروسه ها و محصولات اندازه گیری و تحلیل می شود، اقدامات لازم برای ارتقای آنها و افزایش رضایت مشتری اتخاذ می شود، مدیر ارشد مسئول اجرا و پیاده سازی سیستم مدیریت کیفیت و پیشرفت مستمر اثرگذاری آن است، از منابع بصورت کارآمد و موثر بهره برداری می شود، این چرخه به منظور پیشرفت مستمر سیستم مدیریت کیفیت تکرار می شود، این مدل یک دید کلی از رابطه بین پروسه های اصلی استاندارد به دست می دهد.
ایزو 9001 و ایزو 9004 استانداردهای سیستم مدیریت کیفیت هستند که برای تکمیل یکدیگر طراحی شده اند اما می توان آنها را جداگانه نیز استفاده کرد. از 9001 می توان برای کسب گواهینامه یا اهداف قراردادی استفاده کرد، 9004 نسب به 9001 تمرکز وسیع تری بر مدیریت کیفیت دارد، این ایزو بر نیازها، انتظارات و رضایت مندی تمام گروه های ذی نفع اشاره دارد. با این حال ایزو 9004 برای کسب گواهینامه، قانون گذاری یا امور قراردادی استفاده نمی شود. آخرین نسخه ایزو 9004 در سال 2009 منتشر گردید.