سلام دوستان...روشي براي مقابله با كرمي شدن درختان شنيده بودم كه با چرب كردن تنه ي درختان بود ...ميشه بگين چطوري هستش؟؟؟
ناهنجاری های فیزیولوژیکی نتیجه عملکرد ناقص فرآیندهای فیزیلوژیکی درون بافت های میوه است و این نوع ناهنجاری ها را باید از اختلالات ایجاد شده توسط عوامل بیماری زا و آفات مجزا نمود. ناهنجاری های فیزیولوژیکی همچنین متفاوت از صدمات و ضربات مکانیکی وارد شده در ول جابجایی است.
مرکبات نسبت به برخی میوه ها قابلیت فسادپذیری پایین تری داشته ، بنابر این می تواند تا حدی شرایط جابجایی نامناسب و محیطی ضعیف را تحمل کند. اگرچه استحکام ظاهری آنها نباید بهانه ای برای بی توجهی در به کار بردن روش های مؤثر پس از برداشت شود. چرا که میوه ها حتی با شکاف و ترک خوردگی های خیلی کوچک پوسده خواهند شد.
این اختلالات به دو دسته تقسیم می شوند گروهی از این ناهنجاری ها مربوط به قبل از برداشت بوده و تعدادی دیگر مربوط به بعد از برداشت میوه و انبارداری آن می شود.
الف) ناهنجاري هاي فيزيولوژیکی قبل از برداشت
1- یخ زدگی
علت: این مشکل در نواحی که مرکبات در عرضهای 30 درجه شمالی و جنوبی یا بالاتر پرورش می یابند، شایع بوده و در نواحی مدیترانه ، آمریکا، آمریکای لاتین، چین و ژاپن و در ایران بخشهای شمالی و استان کرمان بیشتر در معرض صدمات ناشی از یخ زدگی هستند.
نشانه ها: در میوه یخ زده، کریستال های سفید بین آبدانک های میوه مشاهده می شود و در حالت شدید ، باعث پارگی غشای آبدانک ها می شود. بعد از گرم شدن و ذوب شدن یخ درون آبدان ها ، بافت گوشت میوه حالت آبکی پیدا می کند. در انتهای میوه نواحی خشک شده ظاهر شده که همراه با از دست دادن رطوبت از میان غشاهای صدمه دیده است. پذیرش میوه یخ زده در کشورهای مختلف با توجه به وسعت آسیب فرق می کند. در فلوریدا ، میزان صدمه یخ زدگی پرتقال های درجه یک نباید بیش از 6 میلی متر قسمت انتهای ساقه باشند، در حالی که در کالیفر نیا خسارت میوه تا 20 درصد سطح مقطع میوه در حالت برش عرضی مجاز می باشد. غشاهای داخلی و آبدانک ها نسبت به صدمه یخ زدگی از پوست حساس تر هستند.
پیشگیری یا کنترل:
راهکارهایی چون پوشاندن نهال ها و تنه ی درختان، استفاده از پوشش آب آهک روی تنه، گرم کردن باغ های مرکبات ، ایجاد دود در بامداد شب های یخبندان، استفاده از ماشین های تولید باد، آبیاری با حجم بالا روی درخت، خاک دادن محل پیوند و آبیاری تحت فشار در کاهش آسیب سرمایی نقش مهمی دارند.
2- گرانوله شدن میوه
علت: پرتقال های والنسیا بیش از سایر ارقام در معرض پدیده ای به نام گرانوله شدن قرار دارند. این پدیده فیزیولوژیکی هنگامی که میوه روی درخت، پس از رسیدن تا اواخر تابستان یا پاییز باقی می ماند ظاهر می شود.
درختانی که تعداد میوه آنها کم است پدیده ی گرانوله شدن شدید است در حالی که در درختان پر محصول این ناهنجاری کمتر گزارش شده است. در مناطق گرم با رطوبت پایین، تبخیر آب از میوه در وقوع این ناهنجاری نقش دارد.
همچنین میوه های بیش از حد رسیده یا میوه های درختان جوان، مستعد برای افزایش این عارضه هستند. تأخیر در برداشت میوه باعث تشدید گرانوله شدن در پوملو ها می شود. در نواحی با شیوع گرانوله بالا، بافت های گیاه شامل مقادیر زیاد کلسیم و منگنز و مقادیر پایین فسفر و بر می باشند. عواملی چون نوع پایه ، سن درخت ، بارندگی ، عملیات کاشت، زمان برداشت ، دوره انبار مانی و منطقه رویش درخت روی این پدیده تأثیر گذار است.
نشانه ها: بررسی های تشریحی روی میوه نشان داده است که در ایبن حالت آبدان ها یا وزیکول (به قاچهای میوه آبدان و به کیسه های حاوی آب در درون قاچهای میوه آبدانک می گویند) بزرگ و سخت شده و رنگ آنها سفید می شود در حالت شدید، کیفیت درونی میوه کاملاً تغییر می کند و داخل میوه خشک و الیافی می شود.
در میوه های گرانوله شده، میزان آب میوه به علت تشکیل ژل در آبدانک ها شدیداً کاهش می یابد. این میوه ها میزان وزن، درصد گوشت، عصاره میوه و TSS ( درصد ماده جامد ) پایین تر و درصد پوست بالاتری نسبت به میوه های سالم داشتند. گزارش شده است که آبدان های گرانوله شده دارای میزان تنفس بیشتر و در مقابل میزان اسید و قند کمتری هستند چون مقداری از مواد صرف ساخت و سخت شدن دیواره سلولی می شود.
پیشگیری یا کنترل:
برداشت در زمان مناسب رسیدگی و تیمار با اسید جیبرلیک می تواند در کاهش ضایعات مؤثر باشد.
3- ترکیدگی میوه
علت: عامل اصلی این پدیده به طور قطع مشخص نیست اما عواملی در ایجاد این مسأله نقش دارند. عوامل محیطی که روی درجه حرارت و رطوبت مؤثر باشد و یا نوسان شدید رطوبت خاک را موجب شود تأثیر جدی روی ترکیدگی میوه می گذارد. آبیاری یا بارش باران شدید ناگهانی می تواند منجر به ترکیدگی میوه شود. کمبود شدید مس از عوامل دیگری است که سبب سختی پوست میوه شده و به موازات نمو میوه، پوست میوه توسعه نیافته و باعث پارگی پوست می شود. از طرف دیگر بیماری هایی مثل پوسیدگی سیاه آلترناریایی اغلب در ایجاد این عارضه نقش دارند.
نشانه ها: ترکیدگی میوه در پوست و حتی گوشت مرکبات به ویژه در برخی ارقام پرتقال های ناف دار و نارنگی پیج در دوران نمو میوه مشاهده می شود این حساسیت در برخی ارقام بیشتر از بعضی ارقام دیگر است.
پیشگیری یا کنترل:
میوه های رسیده حساس تر هستند و باید قبل از شروع بارانهای پاییزی برداشت شوند. برداشت به موقع و تنک محصول و محلول پاشی برگی با کلرید کلسیم و ضخیم بودن پوست میوه وقوع این عارضه را کاهش می دهد.
4- ترک خوردگی میان بر پوست
علت: ترک خوردگی میان بر نوعی عارضه فیزیولوژیکی با عوامل ناشناخته است که در کلیه مرکبات بخصوص پرتقال های والنسیا ، ناول، هاملین و انواع نارنگی ها مشاهده می شود. عواملی مثل باردهی سنگین ، افزایش سن درخت ، کمبود کلسیم، میزان پایین ازت و پتاسیم با فسفر بالا یا تنش آبی که منجر به کاهش ضخامت پوست شده ، ممکن است حساسیت به ترک خوردگی میان بر را افزایش دهد. همچنینم برداشت با تأخیر ، منجر به بروز این عارضه می شود. شاید اختلاف در رشد بافت های آلبدو ( بخش سفیدی پوست ) و فلاودو ( بخش رنگی پوست) به علت توقف تقسیم سلولی بافت آلبدو بعد از 9-8 هفته و ادامه تنقسیم سلولی فلاودو تا رسیدن میوه منجر به ترک خوردگی شود.
نشانه ها: ظهور ناهمواری های منظم و گاه نا منظم روی پوست میوه، بدون این که شکافی در پوست ایجاد شود. این ناهمواری ها در حالت شدید به صورت طولی و عرضی روی پوست توسعه یافته و تمام پوست را در بر می گیرد.
پیشگیری یا کنترل:
در پرتقال های والنسیا و ناول، با پاشش 20 پی پی ام جیبرلین موقعی که در میوه 50-30 میلی متر باشد، کاهش قابل توجهی در این عارضه، به دست می آید. به نظر می رسد این عارضه با وضعیت تغذیه ای درخت در ارتباط باشد و تغذیه با پتاسیم و نیتروژن می تواند میزان این عارضه را کاهش دهد. تا کنون مطالعه ی جامعی روی تعیین زمان مؤثر کاربرد اسید جیبرلیک بدون اثر منفی روی رنگ میوه ، ارتباط بین وضعیت باردهی میوه و وقوع این اختلال ، اثر حلقه برداری و بهبود فعالیت ریشه روی این عارضه انجام نشده است.
5- پفکی شدن
علت: براساس شواهد به دست آمده ، میوه های با رسیدگی زیاد ، درختان قوی و انبارهای با رطوبت بالا باعث ایجاد ضخامت در پوست و جدا شدن آن از گوشت می شوند. این پدیده در پرتقال ها، لایم ها و لمون ها کمتر رخ می دهد اما در نارنگی ها از جمله پونکن و ساتسوما شایع است.
نشانه ها: جدا شدن پوست میوه از قسمت گوشت.
پیشگیری یا کنترل:
برداشت در مرحله صحیح رسیدگی ، تیمار التیام دهی قبل از انبار، تهویه مناسب و اجتناب از انبارمانی طولانی مدت در رطوبت نسبی بالا آسیب پفکی شدن را کاهش می دهد.
6- آفتاب سوختگی
علت: این اختلال در نواحی گرمسیری خشک و نیمه خشک متداول است که شدت نور خیلی بالا است. در این حالت ، سوختگی روی پوست میوه و در جهت تابش نور خورشید گسترش می یابد.
نشانه ها: آفتاب سوختگی علاوه بر میوه ها به برگ ها و ساقه نیز آسیب می رساند. در برگ ها ایجاد نقاط صمغی نموده که گاهی سیاه و چرب به ظر می رسند. احتمال بروز در میوه های قرار گرفته در جهت جنوب غربی بیشتر است. در بین مرکبات تانجرین ها حساس هستند و در آنها علایمی چون بخش های خشکیده پوست و گوشت زیر آنها مشاهده می شوند. همچنین نواحی آسیب دیده نوعی شکست رنگ نشان می دهند.
پیشگیری یا کنترل:
استفاده از ارقامی با عادت تولید میوه در داخل تاج، که حساسیت کمتری به این اختلال دارند.
7- لکه های سطحی روشن و تیره
علت: این لکه ها در اثر جابجایی و حرکت میوه به وسیله باد ، ساییدگی میوه ها با یکدیگر یا با برگ ها و شاخه ها ایجاد می شود.
نشانه ها: این صدمه به صورت پوسته های نقره ای رنگ مشاهده شده و به تدریج زبر می شود. در نوع لکه روشن ممکن است رنگ در محدوده ی نقره ای ، خاکستری یا کرم باشد. کیفیت و مزه ای میوه تحت تأثیر لکه سطحی قرار نمی گیرد. معمولاً لکه های تیره نیز در شرایط مشابه لکه روشن ایجاد می شود. اختلاف اصلی آنها در رنگ تیره تر و شکل نامنظم آن است.
ب) ناهنجاری های فیزیولوژیکی بعد از برداشت
1- صدمه سرمازدگی
علت: در مرکبات آسیب سرمایی در دماهای پایین و نزدیک به نقطه یخ زدگی رخ می دهد. نگهداری میوه ها در دمای کمتر ، آستانه تحمل به سرمای میوه به مدت 3-2 هفته این ناهنجاری را از طریق تحریک فرآیندهای مرتبط با زوال میوه ، تنفس، تغییر در بافت، کاهش ویتامین ث توسعه می دهد. در گریپ فروت ها حساسیت به سرمازدگی بطور قابل توجهی به زمان چیدن و رقم بستگی دارد. ارقام میان رس گریپ فروت نسبت به انواع زودرس و دیر رس مقاومت بیشتری به سرمازدگی دارند. عواملی چون برداشت خیلی زود و یا خیلی دیر ، رطوبت نسبی پایین این نارسایی را افزایش می دهد.
نشانه ها: در لایم ها، لمون ها و گریپ فروت در دماهای حدود 10 درجه سانتی گراد ، علایم آسیب سرمایی چون لکه پوستی ، فرورفتگی و آب سوخته شدن در سطح میوه رخ می دهد. این لکه های سطحی باعث کاهش بازار پسندی میوه می شوند.
پیشگیری یا کنترل:
نگهداری مرحله ای به صورت 3-2 هفته در 10 درجه ، سپس 3 هفته در 5 درجه سانتی گراد در کنترل آسیب سرمایی مؤثر است. عمل واکس زدن ، کاربرد قارچ کش تیابندازول ، تنظیم کننده های رشد گیاهی این پدیده را کاهش داده ولی حذف نمی کند.
2- لکه روغنی
علت: بیشتر پرتقال های ناول ، لمون ها و لایم ها تحت تأثیر این عارضه هستند. در اثر تخریب سلول های روغنی واقع در بافت فلاندو روغن داخل آنها خارج می شود. این روغن برای سلول های سطح پوست سمی و مخرب بوده و باعث لکه مردگی در سلول های سطحی می شود. این پدیده بیشتر به دنبال شبی که روزنه های برگ ها و میوه ها بسته بوده و سلول ها در حداکثر آبگیری هستند رخ می دهد. با هدف کاهش این عارضه باید از برداشت میوه تا زمانی که میزان آماس آن کاهش نیافته است خودداری نمود. میوه هایزود برداشت شده، سبز رنگ به این اختلال حساس تر هستند. برداشت در اوایل صبح و سپس حمل و نقل سریع به انبار می تواند سبب لکه روغنی شود ضربه و ساییدگی در طول برداشت، جابجایی نامناسب و دمای بالا نیز موجب این عارضه می شود. همچنین میزان قرار گرفتن سطح میوه در معرض نور خورشید روی درخت، حساسیت پوست به لکه روغنی را افزایش می دهد.
نشانه ها: تشکیل لکه های زرد، سبز یا قهوه ای به اشکال نا منظم که غده های پوست به علت فرورفتگی بافت های بین آنها برآمده و برجسته هستند.
پشگیری یا کنترل :
در پرتقال های واشنگتن ناول گسترش علایم لکه روغنی به وسیله دما تحت تأثیر واقع می شود. در دماهای زیر 10 درجه سانتی گراد میزان این اختلال کاهش می یابد. همچنین عوامل محیطی دیگر مثل غلظت اکسیژن و دی اکسید کربن میزان و گسترش رنگ، لکه پوستی را تحت تأثیر قرار می دهد. پوشش واکس ، صدمه لکه روغنی را تا 35% کاهش می دهد. برداشت میوه در بعد از ظهر ، برداشت صحیح میوه ، حفظ و نگهداری محصول در سایه بان برای 2-1 روز قبل از حمل و نقل میزان آماس و آب پوست را کاهش داده که در نتیجه میوه حساسیتا کمتری به این عارضه خواهد داشت.
3- زنگ پوست
علت: ساییدگی در ول برداشت ، بسته بسندی و حمل و نقل یا جابجایی مرکبات، باعث تغییر رنگ قهوه ای یا قرمز مایل به قهوه ای در نواحی صدمه دیده می شود.
پیشگیری یا کنترل:
جهت کنترل زنگ پوست ، دقت در جابجایی میوه رسیده لازم است. زنگ پوست در پوست میوه های رسیده افزایش می یابد و کاربرد اسید جیبرلیک ممکن است در کاهش این اختلال سودمند باشد.
4- پتکا
علت: افزایش مدت زمان برس زدن ، وقوع این اختلال را تحریک می کند. واکس های پلی اتیلنی نسبت به واکس کارنابا وجود عارضه پتکا را تشدید می نماید. پتکا در رطوبت خیلی بالا گسترش می یابد. عدم توازن مواد غذایی موجب این اختلال می شود. بدین صورت که سطوح بالای کلسیم و میزان پایین فسفر در خاک باعث تشدید این عارضه می شود.
نشانه ها: پتکا بصورت لکه حفره ای، فرورفتگی پوست و سیاه شدن غده های روغنی است. پتکا در لمون ها معمول است.
پشگیری یا کنترل :
اجتناب از مواردی که علت بروز این عارضه هستند، کاهش آن را در پی خواهد داشت.
5- پوست راه راه
علت: در پوست نارنگی با محتوای آب بالا و یا بعد از باران های سنگین یا آبیاری قبل از چیدن به وسیله ساییدگی مکانیکی ایجاد می شود. عمل برس زدن در حین سورتینگ چنانچه با برس های زبر انجام شود این مشکل را تشدید می کند. مشخص شده است که میوه های کاملاً رنگ گرفته به این عارضه حساس تر است.
نشانه ها: ایجاد نوار های قرمز-قهوه ای رنگ بر روی پوست میوه.
پیشگیری یا کنترل:
باید سعی نمود میوه ها 7-5 روز بعد از باران برداشت شوند. واحدهای سورتینگ بایستی از برس های نرم در مرحله شستشوی میوه استفاده نمایند.
6- فروپاشی گلگاه
علت: جابجایی نا مناسب لایم های تاهیتی، پرشین لایم منجر به فرو پاشی گلگاه می شود. اندازه میوه، فشار تورژسانس ، دما و رطوبت در ی انبار حساسیت میوه ها را تحت تأثیر قرار می دهد. میوه های بزرگ به این اختلال حساس تر می باشند.
نشانه ها: فروپاشی گلگاه به صورت نواحی به رنگ کدر ، آب سوخته در نوک لایم ها اتفاق می افتد. آلودگی ثانویه به وسیله قارچ پنی سیلیوم و آسپرژیلوس به دنبال فروپاشی گلگاه ایجاد می شود.
7- فروپاشی دمگاه
علت: یکی از رایج ترین آسیب های پوستی در مرکبات است که در اثر آب از دست دهی ایجاد می شود. میوه های آسیب دیده مستعد پوسیدگی دمگاه و سایر بیماری های قارچی هستند. غالباً در پرتقال ها و تمپل ها شایع است. میوه های پوست ضخیم نسبت به پوست نازک ها حساس ترند. از مهمترین عوامل این عارضه ، عدم تعادل در میزان ازت و پتاس ، کاهش رطوبت میوه بعد از برداشت.
نشانه ها: با تخریب بافت پوست در ناحیه دمگاه ، ایجاد نواحی قهوه ای فرو رفته با اشکال غیر منظم می نماید. وقوع این عارضه از فصلی به فصل دیگر متفاوت است اما در میوه کاملاً بیش از حد رسیده متداول تر است.
پیشگیری یا کنترل:
با رعایت مسایلی چون برداشت و جابجایی دقیق و به دنبال آن حمل و نقل سریع میوه به اتاق بسته بندی ، کاهش فاصله بین زمان برداشت تا واکس زنی ، نگهداری میوه ها در رطوبت نسبی بالا و جلوگیری از برس زنی شدید در زمان بسته بندی می
توان صدمات آن را کاهش داد.
8- لکه حفره ای یا پیتینگ
علت: احتمال ابتلا به این عارضه با اندازه میوه و پایین بودن اکسیژن در بافت میوه رابه مستقیم دارد. افزایش تنفس ناشی از بالا بودن دمای انبار و از طرفی کاهش تبادل گازی در حضور واکس های با درخشندگی بالا می تواند از دلایل شیوع پیتینگ باشد. اتیلن این اختلال را افزایش می دهد. پوست میوه های مبتلا شده به این عارضه ، میزان پتاسیم کمتری نسبت به میوه های سالم داشتند. کمبود پتاسیم منجر به اختلال عملکرد در غشاهای زیستی و اتلاف آب شده ، بدنبال آن سبب متلاشی شدن سلول و لکه مردگی و بروز این اختلال می شود.
نشانه ها: این عارضه در اثر تخریب غده های پوست میوه و پخش محتوای روغنی آنها در سطح پوست ایجاد می شود. نواحی تخریب شده به تدریج برنزه شده و تا نزدیکی ناحیه گلوگاه امتداد می یابند. گریپ فروت گوشت سفید ، تانجرین های فالگو، پرتقال های تمپل و ناول به بروز این لکه ها حساس هستند.
پیشگیری یا کنترل:
باید دمای گوشت میوه در حدود 10درجه سانتی گراد یا کمتر باشد. در دماهای کمتر از 9.5 ممکن است آسیب سرمایی افزایش یابد. استفاده از پوشش واکس بادرخشندگی نسبتاً پایین به دلیل افزایش در قابلیت نفوذ پذیری گازها میزان پیتینگ را کاهش می دهد. پاشش درختان با کود پتاسیم ، غلظت پتاسیم برگ را افزایش داده و وقوع این اختلال را کاهش می دهد. ترکیبی از کود پاشی پیش از برداشت با انبار کردن در دمای پایین برای کنترل این اختلال مؤثر است. ظهور پس از برداشت این اختلال با کاربرد پتاسیم روی میوه در اتاق بسته بندی همراه با کاربرد واکس می تواند کاهش یابد.
9- پیری
علت: دلیل اصلی آن آب از دست دهی و ضعف سلولی میوه های بالغ است. همچنین یک دوره سرما بعد از یک باران سنگین ، آب از دست دهی میوه ها در شرایط گرم و طولانی شدن زمان بین برداشت و حمل به بازار این عارضه را تشدید می کند و قبل از واکس زنی گزارش شده است.
نشانه ها: این عارضه باعث بی رنگی یا خشکی و نازکی پوست در محل دمگاه می شود. ناول ها بیشتر در اواخر فصل این عارضه را نشان می دهند.
پیشگیری یا کنترل:
بهترین روش کنترل ، برداشت در زمان مناسب ( بلوغ مطلوب میوه ) و نه در حالت رسیدگی زیاد است . استفاده از هورمون جیبرلین در مزرعه نیز در کاهش این عارضه مؤثر است.