کشت هیدروپونیک ( کشت بدون خاک) ( آبکشت)

["Amir masoud"]

ه طور کلی کشت بدون خاک از دو سیستم پیروی می کند :

1- سیستم باز : محلول غذایی مججد استفاده نشده مثل کشت در پشم سنگ و کشت کیسه ای و کشت در سنگریزه
2- سیستم بسته :محلول غذایی مجدد مورد استفاده قرار می گیرد و به عبارت دیگر محلول در یک چرخه قرار دارد و به آن فقط مواد غذایی که کاهش می یابند و آب اضافه می شود .
اما این روش کشت بدون خاک یک سری مزایا و معایبی نسبت به دیگر روشهای متداول کشت گیاهان دارد که در زیر بیان می شوند :

1- چون محلول غذایی مایع است به راحتی می توان آن را کنترل کرد و تنها مواد غذایی که کاهش یافته است را به محلول اضافه کرد در حالی که در خاک این کار غیر ممکن است ( هزینه زیادی دارد ) .
2- گیاهان را می توان در مناطقی پرورش داد که در حالت عادی رشد نمی کنند
3- مصرف آب در این روش به طور قابل ملاحظه ای کاهش می یابد و این یک مزیت برای نواحی خشک است .
4- در این روش ضد عفونی کردن محیط رشد بسیار شده و کم هزینه است در حالی که ضد عفونی کردن خاگ گران قیمت و غیر ممکن است . پس در این روش آلودگیهای ریشه بسیار کم دیده می شود .
5- در این روش می توان از آبهای شور هم استفاده کرد .
6- در این روش محصول بسیار بیشتر و کیفیت عالی داشته چون مواد غذایی به راحتی در اختیار گیاه قرار داشته است پس در حقیقت کیفیت و کمیت محصول در واحد سطح افزایش چشمگیری دارد .
7- در این روش از حجم ریشه ها به شدت کاسته می شود و بزرگ شدن ریشه ها در حد میکروسکوپی است و چون ریشه ها نسبت به کشت خاکی کم شده کمتر هم دچار بیماری می شوند .
8- مهمترین عیب این روش این است که به سرمایه گذاری بالایی نیاز دارد زیرا تمام سیستمها باید اتوماتیک باشد .
9- برای کشت گیاهان با این روش به افرادی نیاز است که در این زمینه تخصص و آگاهی داشته باشند .
10- آلودگی آبهای زیر زمینی هم در اثر مخلوط شدن با محلول های غذایی مشکلی دیگر است .
11- دفع ضایعاتی مثل پشم سنگ که به عنوان محیط رشد هستند هم مشکل است .

12- امکان کشت مداوم یک گیاه معین در یک زمین ثابت بدون اینکه احتیاج به آیش باشد.
13- سهولت کشت گیاهان زینتی آپارتمانی چه در منزل و چه در گلخانه به علت یکی شدن عمل آبیاری و کود دهی و همچنین به علت کاهش فضای لازم.


به طور کلی دوستان این روش یکی از روشهای نوین در کشاورزی بوده که بسیار جای کار دارد و در حالی که بسیاری از کشورها این کار را انجام می دهند لااقل در ایران جای کار کردن زیاد دارد و علارقم اینکه سرمایه و دانش زیادی لازم دارد ولی به عنوان یکی از رشته هایی است که آینده ای درخشان در دنیای کشاورزی دارد .

 

["Amir masoud"]

چگونه نیاز غذایی هر گیاه را به دست می آورند :

دانشمندان با سوزاندن گیاه و وزن کردن خاکستر آن و همچنین با استفاده از تجربیات زراعی خود می توانند میزان تقریبی نیاز گیاه به عناصر معدنی را تخمین بزنند . مثلا گیاهان جالیزی برای رشد خود نیاز به پتاس زیادی دارند و گیاهان زینتی و سبزیجات به ازت بیشتری نیاز دارند و گیاهان دانه دار فسفر بیشتری در خود ذخیره می کنند . علاوه بر آن گیاهان لیفی مانند کنف به کمک فسفر تنومندتر می گردند . خاکستر گیاهان همیشه حاوی درصد زیادی از عناصر یا عناصر اولیه، پتاسیم، کلسیم، منیزی، فسفر ، گوگرد و آهن است که جزیی از ترکیب ماده آلی به شمار می روند . بعضی از عناصر مثل فسفر و گوگرد جزیی از ساختمان سلول هستند. منیزیم در ساختمان سبزینه موجود است. بر ، مس، منگنز و روی به مقدار بسیار کم در گیاه موجوند و عناصر کمیاب یا میکروالمنت نام دارند.
در یک محلول مناسب غذایی باید نسبت به عناصر مختلف با در نظر گرفتن احتیاجات هر گیاه و مراحل مختلف زندگی آنان تعیین می شود. که در این محاسبات باید شرایط محیطی را نیز به حساب آورد و چون تاثیر فزاینده یا کاهنده ای بر احتیاجات دارند.

 

["Amir masoud"]

ستفاده از کشت هیدروپونیک :

امروزه برخی کشورها همانند آمریکا ، فرانسه ، کانادا ، آفریقای جنوبی ، هلند ، ژاپن ، استرالیا ، آلمان در زمینه های مختلف کشت هیدروپونیک فعالیت های زیادی انجام می دهند . در ایران کشت هایدروپونیک محصولات سبزی، صیفی و برخی میوه ها مانند توت فرنگی رونق قابل توجهی نیافته است. اما در برخی از نقاط ایران مانند شهرهای هشتگرد کرج، کرمانشاه، تهران و جزیره کیش تولید محصولات باغی به روش کشت هیدروپونیک و به صورت تجاری گسترش یافته است. در کشت هيدروپونيک از خاک اثری نيست و گياه تمام نيازهای خود را مستقيما از آب دريافت می کند . از مزايای اين نوع کشت می توان به تغذيه کياه ، کنترل علفهای هرز و بيماريها ، رعايت بهداشت ، بلوغ گياه ، کيفيت محصول و عملکرد نام برد .در بحث تغذيه گياه در کشت خاکی مشکلاتی از قبيل تغيير پذيزی زياد خاک ،کمبودهای متمرکز زياد ، غير قابل دسترس بودن عناصر برای گياه به علت پی اچ بالا ، مشکل نمونه برداری و آزمايش و تعديل خاک وجود دارد .
در حالی که در کشت هيدروپونيک تمام عوامل قابل کنترل است ، محيط دارای پايداری نسبی است ، برای همه گياهان همجنس است ، به مقادير کافی قابل دسترس است ، پی اچ آن قابل کنترل است و سادگی آزمايش و نمونه گيری و تعديل آن .
در کشت هيدروپونيک نسبت به کشت خاکی تعداد بوته بيشتری در واحد سطح به علت استفاده بهتر از فظا می توان کشت کرد . همچنين در کشت خاکی تياز به آماده سازی زمين وجود دارد و علفهای هرز نيز مشکل ديگر ان می باشد که در هيدروپونيک وجود ندارد . همچنين خاک منيع اصلی بيماريها ، قارچها و حشرات مضر می باشد و بايد تناوب زراعی را در يک مزرعه
برای جلوگيری از رشد اين عوامل محدود کننده اجرا کنيم که در کشت هيدروپونيک اين مشکلات وجود ندارد .
در کشت خاکی مشکل تبخير آب ابياری و نفوذ اب از منطقه ريشه و کلا راندمان پايين آبياری وجود دارد در صورتيکه در کشت هيدروپونيک از اب استفاده بهتری می شود و مشکل نفوذ عمقی اب نيز وجود ندارد .
کود دهی در کشت خاکی با مشکلات نياز به پخش کود در سطح خاک ، توزيع غير مرتب کود و تثبيت کود در خاک وجود دارد . در کشت هيدروپونيک از کودها به مقدار کم و بطور يکنواخت استفاده می شو د .
از مهمترين مسائل در گلخانه ها رعايت بهداشت می باشد که در کشت خاکی به علت وجود پسمانده های مواد آلی ناشی از کودها و همانطور که قبلا گفته شد خاک محل زندگی انو.اع بيماريهای قارچی ، ميکروبی و حشرات میباشد .
و در نهايت به علت وجود تمام اين شرايط کيفيت و عملکرد محصول بيشتر از کشت درون خاک ميباشد . بطور مثال عملکرد ساليانه گوجه فرنگی در يک هکتارخاک ۱۵۰ – ۷۵ تن می باشد در حالی که در کشت هيدروپونيک ۶۰۰ -۳۰۰ تن ميباشد و هزينه توليد کمتری نيز خواهد داشت . البته مهمترين عاملی که باعث ميشود از اين نوع کشت استقبال کمی شود هزينه بالای اجرای طرحهای هيدروپونيک ميباشد.

منبع​

 

[خیال شیشه ای]

کشت هیدروپونیک چیست؟چگونه بدون خاک گیاه بکاریم؟

کشت هیدروپونیک چیست؟چگونه بدون خاک گیاه بکاریم؟



اصطلاحاً هايدرپونيك در معناي water working مي باشد ودر عمل به معناي پرورش گياه در آب واملاح محلول

هايدرپونيك فن كاشت گياهان بدون خاك است ريشه ها در هوا كه بايد بسيار مرطوب نگاه داشته شود يا در آب كه بايد خوب تهويه شود ويا در برخي مواد جامد غير از خاك كه رطوبت را در خود نگه مي دارد رشد مي كنند آب موجود در اطراف ريشه ها كه غذاي مورد نياز گياه را تامين مي كند حاوي تركيبات متعادلي از مواد غذايي است

کشت هايدرپونيك اين امکان را به ما مي دهد که در ازاي کار کمتر و زمان کمتر بازده بيشتري داشته باشيم


تاریخچه ی هایدرپونیک

كلمه هايدروپونيك از تركيب دو واژه يوناني هايدرو به معناي آب و پونوس به معناي كار و تلاش ساخته شده است.

اين كلمه را اولين بار دكتر گريك استاد يكي از دانشگاههاي كاليفرنيا به كار گرفت هايدروپونيك روشي براي كشت گياهان، بدون خاك است.

در اين روش گياه در آبي، غني از مواد مغذي رشد مي كند. با اين وجود كشت هايدروپونيك مي تواند به عنوان روشي جهت رشد گياهان ، در ساير محيط هاي متراكم مثل مخلوط پوست درختان، بدون خاك مورد استفاده قرار گيرد.روش هايدروپونيك يك روش پيشرفته باغباني است كه هم در خانه و هم در تجارت مورد استفاده قرار مي گيرد.در اين سيستم هيچگونه علف هرزي رشد نمي كند و گياهان حاصل از اين روش معمولا سالم تر و زودرس ترند و فضاي كمتري را اشغال مي كنند.

اساس سيستم هیدروپونيك آب است، پس اين سيستم مي تواند كاملا اتوماتيك باشد؛ مزيت اتوماتيك بودن سيستم اين است كه اگر باغبان براي مدت زيادي در گلخانه حاضر نبود، گياه از كمبود اب و مواد غذايي ، تلف نخواهد شد. بر اساس يک رسم 2500 ساله ايرانيان در عيد نوروز ، گندم يا گياهان ديگري را در مقداري آب مي کاشتند و با آن سبزه براي سفره هفت سين تهيه مي کردند اين شايد اولين کشت هيدروپونيک در جهان بوده که ايرانيان انجام مي دادند.در استان ایلام نخستین گلخانه ی هیدروپونیک تولید گیاهان دارویی به بهره برداری رسیددر اين سيستم می توان محصولات گوناگوني چون: خیار، گوجه فرنگي، كلم، كاهو،انواع گیاهان علفی، هندوانه، اسفناج، انواع فلفل ها، بادمجان،گلها و گياهان زينتی مخصوصاً اركيدو در بعضی مناطق موز، هويج، لوبيا سبز، تربچه ، و چغندر را توليد كرد. و حتي مي توان گفت كشت هيدروپونيك تكنولوژیی فوق العاده و بسيار خوب براي جوانه زنی بذر است

---

مزیت های کشت هیدرو پونیک

۱ـ صرفه جوئي زماني و نياز به نيروي کار کمتر

زيرا در کشت آبي نياز به عمليات تهيه بستر خاک و وجين کردن علف هاي هرز و غيره نمي باشد.

۲- حذف خاک درنتیجه حذف بيماري ها

۳- مصرف بهينه آب زیراهيچ آبي به هدر نمي رود و علف هرزي وجود ندارد که از آب استفاده کند.

۴- کاشت گياه با تراکم بيشتري ودرنتیجه تولید بیشتر

۵- به دليل نبود خاک و علف هرز عمليات کشاورزي ساده تر است

۶- با حذف خاک آفات موجود در خاک نيز حذف مي شود

۷ کنترل شرايط محيطي از جمله نور، دما، رطوبت و ترکيب هوا بسيار ساده تر است

۸- در جاييکه خاک مناسب ندارد يا خاک دچار بعضي بيماريها است استفاده میشود


۹-براي مناطقي که زمين گران قيمت است براي بدست آوردن بيشترين محصول با تراکم بالا کاربرد دارد.

۱۰- در اين طرح آلودگي خاک وجود ندارد و آلودگي آب هم کمتر است.

۱۱- کنترل شیمیایی منطقه ی ریشه آسان است

۱۲-امکان پرورش گیاهان در تمام نقاط وجود دارد

۱۳-امکان کشت مداوم يک گياه معين در يک زمين ثابت بدون اينکه احتياج به آيش باشد.

۱۴ـ یکی شدن عمل آبياري و کود دهي

۱۵-کاهش ميزان ابتلا به بيماريهاي ارگانيک و انگلي گياهان

---

معایب این روش:

۱ـ هزينه سرمايه گذاري در روش آبکشت بيشتر از کشت گلخانه اي معمولي است.اين هزينه اضافي به احداث حوضچه ها، کانالها و استفاده از پمپ مربوط مي شود.

۲- هزينه برقي که برای به کار انداختن تاسيسات استفاده مي شود بيشتر است.

۳- مشکل تهویه

۴-عدم وجود خاصیت تامپونی(بافری)

۵-ضرورت کمک گرفتن از تکنسينهاي که قادر به تهيه محلول غذايي، تجزيه و ترکيب و بازسازي آن باشد

---

6 عناصر اصلی


عناصراصلی مورد نیاز کشت هیدروپونیک

پرمصرف کم مصرف
اکسیژن بر
نیتروژن کلر
کلسیم مس
فسفر آهن
گوگرد منگنز
منیزیم مولیبدن
کربن روی
هیدروژن
پتاسیم

---

سه روش اصلي و مناسب براي كشت وپرورش هايدرپونيك عبارت از

الف) كشت در مواد دانه بندي شده (Aggregate culture)

مواد دانه بندي شده شامل ذراتي كوچك با خاصيت شيميايي خنثي است

ب) كشت در پشم سنگ (Rock woolculture)

پشم سنگ الياف اسفنج مانندي است كه منشا مواد آن سنگ هاي آتشفشاني است

ج) كشت در آب(Water culture)

در اين روش ريشه ها در تركيب آب با هوا (نه با مواد جامد رشد مي كند) رشد مي كند

مواد دانه بندي شده پشم سنگ با آب به عنوان تامين كننده محيطي مناسب براي رشد ريشه در واقع نياز هاي فيزيكي ريشه را نيز فراهم مي كند نيازهاي شيميايي ريشه يا كل را ميتون با محاسبه دقيق مقدار عناصر محلول غذايي در منطقه ريشه برآورد كرد وتعادل شيميايي محلول را نيز حفظ نمود هايدرپونيك همچنين كشت درمحلول شيميايي نيز ناميده مي شود

---

گونگي فرآيند رشد در گياهان

شناخت وبه كار بستن موفقيت آميز روش هايدرپونيك مستلزم فهم وشناخت چگونگي رشد گياهان توسط پروش دهندگان آنهااست تقريبا همه گياهاني را كه مي شود به روش هايدرپونيك پرورش داد گياهان گلدار هستند اين گياهان از چهار قسمت اصلي تشكيل شده اند

ريشه : قسمت است كه در زير خاك رشد مي كند

ساقه:شامل تنه يا بدنه گياه است

برگ: قسمت لازم براي تنفس تعرق وغذاسازي است

قسمت هاي تناسلي شامل ميوه ها وگل هاست

ريشه ها

خاك تامين كننده مواد غذايي آب وهوابراي گياه بوده وعامل تثبيت ريشه ها وماندگاري گياه برروي زمين است ريشه مواد غذايي آب وگازهاي موجود در خاك را جذب كرده واين عناصر شيميايي را براي تغذيه به ساير قسمت هاي گياه منتقل مي كند همچنين ريشه به ايستايي وثبات گياه وجلوگيري از افتادن آن كمك مي كند

تامين مواد غذايي گياهان عمدتا به سه شكل متفاوت مي تواند انجام شود

الف)تركيبات شيميايي ساده محلول در آب

(مواد غذايي دراين نوع تركيبات مي تواند بلافاصله در دسترس گياه قرار گيرد )

ب)تركيبات شيميايي ساده غير محلول در آب

مواد غذايي در اين نوع تركيبات بدون نياز به انجام تغييرات شيميايي مي تواند مورد استفاده قرار گيرد ليكن به دليل آن كه اين مواد مانند تركيباتمحول در آب نمي تواند به سادگي در آب حل شود امكان استفاده فوري وسريع از اين مواد براي گياه وجود ندارد

ج)تركيبات شيميايي پيچيده

موادغذايي موجود دراين تركيبات قبل از آن كه جذب گياه شود نيازمند انجام برخي تغييرات شيميايي است اين تركيبات شامل كود هاي آلي ومعدني است كه الزاما بايد براي استفاده گياه توسط ميكرواورگانيسم هاي موجود در خاك تجزيه شوند

ساقه ها

ساقه اصلي وشاخه هاي فرعي منشعب از آن اسكلت نگه دارنده برگ ها گل ها وميوه ها است برگ ها وساقه هاي سبز طي فرايند فتوسنز غذاي لازم براي انتقال به گل ها ميوه ها و ريشه هاي گياه را توليد مي كندد شبكه آوندي موجود درساقه مشتمل بر مجاري ورگ هايي است كه آب وموادغذايي را به سراسر قسمتهاي فوقاني وتحتاني گياه منتقل مي كند اين امر نظير سيستم گردش گردش خون در حيوانات است

---

كشت در آب

مواد غذايي به گونه اي در آب حل مي شود كه ريشه بتواند از محلول غذايي استفاده كند در اين سيستم يا در آب هوادهي مي شود ويا اينكه ريشه ها به خوبي در معرض هواي موجود در محلول غذايي قرار مي گيرد داربست چه به صورت شبكه سيمي وچه به صورت هاي ديگر ديگر نگه دارنه گياهان در محلول غذايي هستند

۱ـ كشت در محفظه هاي محتوي محلول غذايي

۲ـ كشت در گلدان يا ظروف استاندارد

۳ـ كشت در NFT

۴ـ كشت در سيستم محلول دهي به صورت بخار

كشت در مواد دانه بندي شده

مواد غذايي با حل شدن در آب به صورت محلول در محيط رشد ريشه جريان پيدا مي كند ريشه ها در مواد جامدي كه داراي خاصيت خنثي بوده و در داخل محلول غذايي هستند رشد مي كند اين وضعيت باعث مي شود كه ريشه ها از رطوبت كافي برخوردار بوده ودر عين حال با انجام زهكشي وتخليه محلول اضافي هواي كافي در محيط رشد ريشه وجود داشته باشد مواد دانه بندي شده مواد جامدي هستند كه ريشه در آن رشد كرده وبه آنها متكي است

متغير هاي مشترك اين سيستم ها عبارت از:

چگونگي توزيع محلول غذايي در كشت هايدرپونيك

الف)بسته يا باز بودن سيستم توزيع محلول (اينكه محلول غذايي پس از گردش دربستر كشت مجددا بازيافت شده ويا كل آن تخلي هودور ريخته شود)

ب)نحوه توزيع محلول كه ممكن است به صورت قطره اي اشباع تغذيه با لوله هاي موئينه فتيله هاي هادي محلول بخار دهي و... باشد

دستي يا اتوماتيك بودن محلول دهي

نوع محيط كشت (شامل موادي شن ورميكوليت پرليت ماسه اسكوريا پيت موس يا تركيبي ازاين ها باشد)

نوع مواد ساختني به كار رفته در بستر كشت(مواد مانند بتون فايبر گلاس پلاستيك شيشه چوب اسكلت فلزي سراميك)

ميزان ونسبت غذادهي وآبياري

تزريق هوا(درسيستم آبكشت هوا دهي در محلولو غذايي سبب افزايش سطح اكسيژن محلول مي شود)

كنترل هاي محيطي(عواملي چون حرارت تهويه رطوبت

نحوه نگهداري گياه (بوسيله داربست ها و..)

---

انواع محيط هاي كشت هايدرپونيك

گروه هاي اصلي محيط هاي كشت هايدروپونيك براساس منشا هاي زير تشكيل شده است

۱-محيط كشت مشتق از سنگ

۲ـ محيط كشت مشتق از مواد ساختگي يا مصنوعي

۳ـ محيط كشت مشتق از مواد آلي

مشخصات عمومي

محيط هاي كشت هايدرپونيك عوما ساخته شده از مواد جامدي هستند كه ميتوان از آنها به جاي خاك استفاده كرد مانند محيط هاي كشت در مواد دانه بندي شده يا كشت در پشم سنگ

خصوصيات كلي يك محيط كشت عبارت است از

۱ـ از نظر شيميايي خنثي باشد

۲ـ همچنين از نظر شيميايي پايدار ياشد

۳ـ پاك وتميز باشد

۴ـ به حد كافي داراي ظرفيت نگهداري آب باشد

۵ـ به حد كافي داراي ظرفيت نگهداري هوا باشد

۶ـ ضمن آنكه بتواند به سهولت و به نحوي مطلوب آب را تخليه نمايد مشكلات ناشي از پديد آمدن حالت غرقاب در آن ايجاد نشود

۷ـ از ظرفيت بافري خوبي برخوردار باشد اين امر به قابليت مقاومت محيط كشت در برابرتغييرات PHتگي دارد

۸ـ ترجيحا بهتر است كه ظرفيت تبادل كاتيوني آن دستخوش كمترين تغييرات شود


منبـــــــع

 

[**آگاهدخت**]

آشنایی با کشاورزی به روش هیدروپونیک

آشنایی با کشاورزی به روش هیدروپونیک



دانلود مقاله آشنایی با کشاورزی به روش هیدرو پونیک _


با حجم ۲۸۶ کیلو بایت
منبع : کانون انسان پاک زمین پاک http://www.phce.org

 

[آیورودا]

را هنماي كاشت گياهان

را هنماي كاشت گياهان

http://www.www.www.iran-eng.ir/images/attach/pdf.gif را هنماي كاشت گياهان بدون استفاده از خاك (هيدروپونيك).pdf (185.7 كيلو بايت)

 

[paramisrockwool]

کشت بدون خاک با استفاده از پشم سنگ

کشت بدون خاک با استفاده از پشم سنگ

امروز در سراسر جهان در گلخانه های هیدروپونیک از پشم سنگ برای پرورش برخی صیفی جات از جمله ، گوجه فرنگی ، خیار ، فلفل و تولید گلهای شاخه بریده رز ، میخک و داوودی بطور وسیعی استفاده می شود.در کشت هیدروپونیک نیاز غذایی گیاه به جای خاک توسط آبی که به گیاه داده می شود تامین می شود.
پشم سنگ به سبب داشتن ترکیباتی مفید برای کشاورزی از جمله اکسید مولیبدن ، می تواند سبب بهبود خاک های زراعی و به تبع آن افزایش تولید محصولات کشاورزی شود.
با استفاده از پشم سنگ و با روش هیدروپونیک می توان در آپارتمان ها و مکان هایی که هیچگونه باغچه یا پاسیویی وجود ندارد، فضای سبز مناسب به وجود آورد.پشم سنگ در کشت هیدروپونیک برای اولین بار در آمریکا استفاده شد.
تنت ارت بزرگترین گلخانه در بریتانیاست است که مساحت آن ۵۵ هکتار می باشد و سالانه میلیونها فلفل، گوجه و خیار را به طور هیدروپونیک کشت می دهد. در این گلخانه از پشم سنگ در کشت هیدروپونیک استفاده می شود.

[h=2]مزایای استفاده از پشم سنگ در کشت هیدروپونیک:[/h]- پشم سنگ با توجه به خصوصیات فیزیکی و شیمیایی که دارا می باشد یکی از بهترین بسترهای کشت هیدروپونیک محسوب میشود.
- پشم سنگ هیچ ماده مغزی ندارد و استریل می باشد، این خاصی باعث شده که هیچ میکرو ارگانیسمی نتواند پشم سنگ را تجزیه کند، همچنین پشم سنگ تحت تاثیر ترکیبات شیمیایی قرار نمی گیرد
- پشم سنگ هیچگونه ماده سمی تولید نمی کند و کاملا خنثی است.
- بدلیل متخلخل بودن پشم سنگ هوادهی به ریشه گیاهان در آن به خوبی صورت می گیرد.
- علاوه بر این متخلخل بودن پشم سنگ به حفظ رطوبت کافی در آن کمک می کند و گیاه کمتر تحت تاثیر کم آبی قرار می گیرد.
- پشم سنگ کاملا کدر بوده و نورنمی تواند به آن نفوذ کند.
- ریشه گیاهان به راحتی در روزنه های پشم سنگ نفوذ می کند وهیچ مانعی بر سر رشد ریشه گیاه وجود ندارد.
خصوصیات ویژه پشم سنگ موجب شده تا این محصول یکی از انتخاب های مطلوب برای کشت هیدروپونیک به عنوان بستر باشد.

منبع: http://paramisrockwool.com/fa/blog/19-کاربرد-پشم-سنگ-در-هیدروپونیک-گلخانه-ها

 

[paramisrockwool]

فیلم آموزش کشت بدون خاک

فیلم آموزش کشت بدون خاک

برای دیدن فیلم آموزش کشت بدون خاک با استفاده از پشم سنگ به لینک زیر مراجعه کنید.

http://paramisrockwool.com/fa/videos/132-فیلم-آموزشی-کاشت-بدون-خاک-هیدروپونیک-با-استفاده-از-پشم-سنگ

 

[ggagi]

سلام.
دوستان عزیز من چند ساله هیدروپونیک کار میکنم و روش فرمول نویسی رو کاملا بلدم(البته یه استرالیایی بهم یاد داد حدود ۱۰سال پیش). اگر کسی یک فرمول شسته رفته و آماده میخواد من در خدمتم. با تمام جزئیات و روش استفاده.
کسی که می خواد هیدروپونیک کار کنه این آموزش من بهترین چیز برای اونه. اینم شماره تماس۹۰۳۵۱۴۵۰۵۴ عبدالوهاب معادل

 

[تیرنگ]

کشت هیدروپونیک و انواع آن
هيدروپونيك روشي از كشت گياهان است که بدون استفاده از بستر خاکی می باشد. كلمه هیدروپونیک اولين بارتوسط دكتر گريك استاد دانشگاههاي كاليفرنيا بیان شد. به شکل کنونی دکتر گریگ،استاد دانشگاه کالیفرنیا در سال 1936 برای اولین بار نام هیدروپونیک را برای کشت گیاهانی بدون بسترخاک استفاده کرد. واژه ی هیدرو معنی آب و پونوس به معنی کاشت است،اما اصطلاحاً هيدرپونيك به معناي کشت و کار در بستر آب و املاح آب است.
هيدروپونيك و یا هايدرپونيك روشی است برای كاشت گياهان در بستری غیر از خاک. ريشه ها در هوا و یا بستر های مختلف دیگر که مرطوب نگاه داشته می شود يا در آب كه بايد خوب تهويه شود ويا در برخي مواد جامد غير از خاك كه رطوبت را در خود نگه مي دارد مانند پشم سنگ که رشد مي كنند آب موجود در اطراف ريشه ها كه غذاي مورد نياز گياه را تامين مي كند حاوي تركيبات مناسبی از مواد مغزی است.
در این روش از بسترهایی مثل پرلیت کوکوپیت پیت ماس،پشم سنگ و ...رشد کرده و مواد غذایی به صورت محلول در آب برای گیاه فراهم میکنند.در کل میتوان گفت به کشت هایی که در آن از خاک استفاده نمیشود "هیدروپونیک"می گویند. کشت هيدرپونيك اين امکان را مي دهد که در ازاي کار کمتر، هزینه کمتر و زمان کمتر بازده بيشتري داشته باشيم .
در اين روش گياه در آبي، غني از مواد مغذي رشد مي كند. با اين وجود كشت هيدروپونيك مي تواند به عنوان روشي جهت رشد گياهان ، در ساير محيط هاي متراكم مثل مخلوط پوست درختان، بدون خاك مورد استفاده قرار گيرد.روش هيدروپونيك يك روش پيشرفته باغباني است كه هم در خانه و هم در تجارت مورد استفاده قرار مي گيرد.در اين سيستم هيچگونه علف هرزي رشد نمي كند و گياهان حاصل از اين روش معمولا سالم تر و زودرس ترند و فضاي كمتري را اشغال مي كنند.
اساس کار روش هیدروپونيك آب است، پس اين سيستم مي تواند بصورت اتوماتيك باشد. مزيت اتوماتيك بودن سيستم اين است كه اگر باغبان براي مدت زيادي حضور نداشت ، گياه از كمبود اب و مواد غذايي از بین نروند. ايرانيان در عيد نوروز ، گندم يا گياهان ديگري را در مقداري آب مي کارند و با آن سبزه براي سفره هفت سين تهيه مي کنند اين شايد اولين کشت هيدروپونيک در جهان بود که انجام مي گرفت. اما نخستین گلخانه ی هیدروپونیک تولید گیاهان دارویی در استان ایلام بوجود آمد که می تواند محصولات مختلفی مانند: خیارو گوجه فرنگي، كاهو و كلم، انواع گیاهان علفی، هندوانه، اسفناج، انواع فلفل ها، بادمجان،گلها و گياهان زينتی مخصوصاً اركيدو در بعضی مناطق موز، هويج، لوبيا سبز، تربچه ، و چغندر را توليد كرد. و حتي مي توان گفت كشت هيدروپونيك تكنولوژیی فوق العاده و بسيار خوب براي جوانه زنی بذرها را داراست

انواع کشت‌های هیدروپونیک
کشت در پشم سنگ : پشم سنگ که از سنگ باز الت بوجود می اید و در واقع سنگ های اتشفشانی است دارای خواص و مواد معدنی بالایی است در این کشت گیاه در بستری از پشم سنگ قرار میگیرد که فضای بسیار کمی را نیلز دارن و بخاطر کواد معدنی خود که بریا گیاهان مغذی است میتواند برداشت و باروری را چند برابر کند.
کشت آبی یا مایع : ریشه گیاه مداوم در محلول غذایی قرار می گیرد و گیاه از قسمت ساقه به بالا بیرون از مایع است و با پلاستیک و مقوا و ... بالا نگه ‌داشته شده است . کشت درون لوله هم نوعی از کشت مایع است که جایگیری آن متفاوت است.
کشت در ماسه : ریشه گیاه در مواد جامد که دارای قطر کمتر از 3 میلی‌ متر هستند قرار دارد. مواد میتوانند پلاستیک و پشم سنگ و یا هر ماده دیگری که آلی نیستند باشند.
کشت در سنگریزه : ریشه گیاهان در موادی که قطری بیشتر از 3 میلی‌ متر دارند قرارگرفته مثل سنگ خارا و گدازه آتش‌فشانی و بازالت و هر ماده غیر آلی دیگر که گیاه در آن محیط رشد و تعذیه مواد غنی را داشته باشد.
کشت در هوا : در این روش ریشه گیاهان در محیطی قرارگرفته که به‌ وسیله قطراتی آب (رطوبت کامل هوایی ) که حاوی مواد غذایی لازم برای رشد گیاهان است اشباع‌ شده اند . این روش به تجهیزات پیشرفته نیاز دارد و از عیوب وارده به آن می توان هزینه ی بالای راه اندازی و نگه داری را بیان نمود.
کشت در ورمی کولیت : ریشه گیاههان دربستر ورمی کولیت که با موادی معدنی مخلوط شده هستند قرار دارد و آبیاری می شوند.
کشت آبی : این کشت بیشتر برای گیاهان زینتی به کار می‌رود و همانطور که گفته شد بستر رشد گیاهان آب است پس هر نوع گیاهی را نمیتوان در این بستر کاشت کرد .
کشت در پلاستیک : ریشه در داخل کیسه‌های پلاستیکی قرار داشته و مواد اطراف ریشه هم شامل کمپوست یا پیت یا خاک‌اره و ... می‌باشد .در این روش محیط گلخانه باید نسبت به دمای هوا حساسیت خوبی داشته باشد تا میزان رشد گیاهان مورد قبول باشد.
اما به‌طورکلی سیستم کشت بدون خاک از دو روش پیروی می‌کند :
سیستم باز : محلول غذایی مجدد استفاده ‌نمیشود. مانند کشت در پشم سنگ و کشت کیسه‌ای و کشت در سنگریزه
سیستم بسته : در ایم روش محلول غذایی مجدد مورداستفاده قرار می‌گیرد.در واقع محلول در یک چرخه قرار می گیرد و در آن فقط مواد غذایی که کاهش می‌یابند و آب اضافه می‌شود .

در دنیا 6 روش کشت هیدروپونیک بطور متداول وجود دارد که در این پست به معرفی ششمین آنها می‌پردازم. امکان ایجاد روش‌های مختلف با ترکیب این 6 روش اصلی نیز امکان‌پذیر است.
سیستم کیسه رشدی (گروبگ) یکی از ساده‌ترین و در عین حال کاربردی ترین سیستم‌های کشت بدون خاک در جهان است که قدمتی از 1970 را بعنوان پشتوانه خود دارد.
این سیستم نیز مانند سایر تکنیک‌های کشت بدون خاک، دارای مزایا و معایبی است که در این پست بطور خلاصه اما کامل درباره آنها صحبت می‌کنیم.​

6- روش کشت کیسه کشت گروبگ یا کیسه رشد یکی از انواع بسترهای کشت در کشت هیدروپونیک است.
برای اولین بار در انگلستان این تکنیک در سال 1970 برای کشت گیاهان بصورت هیدروپونیک (بدون خاک) در منازل ایجاد شد اما به دلیل مزایای خاص خود استفاده از آن بسرعت رو به فزونی گذاشت بگونه‌ای که در سال 1973 تولید و استفاده از آن به حد تجاری خود رسید.
در این نوع کشت گیاه درون کیسه های مخصوص به نام گروبگ کشت می‌گردد. گروبگ‌ها با توجه به نوع گیاه در ارتفاع‌های استاندارد خاص، یا بر روی زمین و یا بر روی پایه‌ها قرار گرفته و کود و محلول‌های غذایی توسط قطره چکانهای مجزا در پای هر گیاه قرار می‌گیرد.
انتخاب نوع گروبک و نحوه اجرا در ارتباط با نوع گیاه و طول دوره کشت بوده و در صورت عدم رعایت اصول و شرایط بدلیل بروز مشکلات، کشت هیدروپونیک در این نوع بستر سخت خواهد شد.
محتویات درون گروبگ‌ها اغلب بر اساس نوع سفارش مشتری بر اساس نوع محصول مورد نظر پر می‌شوند اما بطور معمول از کوکوپیت و پرلیت با درصدهای مختلف تشکیل شده‌اند.
مزایای کیسه کشت:
1- مناسب برای کشت سبزی و صیفی‌جات با طول دوره کوتاه
2- اجرای راحت
3- کارایی بالا
4- قابل جابجایی
5- امکان کنترل دقیق‌تر چند بوته بطور یکجا
معایب کیسه رشد:
1- امکان گرفتگی سر نازل‌های وارد شده به گروبگ با رسوبات یا ریشۀ گیاه
2- نیاز به استفاده از تعداد زیادی از نازل‌ها و زه‌کش
تنظیم EC, pH, TDS مانند سایر روش‌های هیدروپونیک در این روش هم لازم و ضروری است.

5 – هوا کشت (Aeroponics)
سیستم هوا کشت یا ایروپونیک یا آئروپونیک، یکی از پیشرفته‌ترین سیستم‌های کشت بدون خاک در جهان است که قدمتی از 1942 را بعنوان پشتوانه خود دارد.
این سیستم نیز مانند سایر تکنیک‌های کشت بدون خاک، دارای مزایا و معایبی است
این سیستم برای اولین بار در دانشگاه پیا – ایتالیا در سال 1942 ابداع و آغاز گردید و در نهایت استفاده تجاری از این سیستم از سال 1983 آغاز شد.
در این سیستم بدلیل عدم استفاده از بستر خاصی مانند کوکوپیت، پرلیت و…، ریشۀ گیاهان بطور مستقیم با هوا و محلول غذایی در ارتباط است و به همین دلیل بهترین نوع هوارسانی به ریشۀ گیاه در این تکنیک قابل انجام است.
ک خاک فشرده، تنها 30% به ریشه‌ها اکسیژن می‌رساند، درحالیکه در سیستم هیدروپونیک (آب‌ کشت) 50% و در سیستم آئروپونیک، امکان اکسیژن‌رسانی تا 99% نیاز واقعی گیاه وجود دارد. بنابراین حجم ریشه‌ای گسترده‌تر شده و امکان جذب آب و محلول‌های غذایی برای گیاه براحتی و با سهولت بیشتری امکان پذیر است.
عمده مزایای تکنیک هواکشت (ایروپونیک):
1- کاهش 99% در میزان مصرف آب
2- کاهش 50% در مصرف عناصر غذایی
3- کاهش 45% در زمان رویش گیاه
4- افزایش تا 80% در مقدار تودۀ محصول در مقایسه با سایر روش‌های کشاورزی
5- امکان کشت در فضا و ایستگاه‌های فضایی
6- برطرف سازی کامل مشکل تهویه و زهکشی محیط ریشه
7- کاربرد تحقیقاتی بسیار راحت در مورد مطالعات ریشه‌ای از هر نظر
عمده معایب تکنیک هواکشت (ایروپونیک)

1. نیاز به افراد متخصص و آموزش دیده و حرفه‌ای

2- حساسیت بسیار بالای سیستم نسبت به تغییرات هر چند اندک در اقیلم پیرامون خود
3- خطر آسیب جدی و شدید به گیاه در صورت توقف فعالیت سیستم به هر دلیل
4- بصرفه نبودن اجرای این سیستم در مناطقی با اقلیم گرم
5- هزینه راه اندازی بالا حتی نسبت به سایر تکنیک‌های کشت هیدروپونیک
اما این نکته را هم در نظر داشته باشید که بدلیل عدم استفاده از بستر کشت، هزینه‌های جاری گلخانه (شامل تهیه و جاگذاری بستر کشت و تعویض آنها) بین 15-10% کاهش خواهد داشت.

4- روش کشت شناور (Floating)

(ایروپونیکوش کشت شناور (Floating) یا رافت، یکی از ارزان‌ترین سیستم‌های کشت هیدروپونیک با سرعت انجام بالا است که می‌تواند برای اغلب سبزیجات و بویژه کاهو، مورد استفاده قرار گیرد.
سیستم کشت شناور که به سیستم “رافت – Raft” هم مشهور است، یکی از ساده ترین و کم هزینه‌ترین سیستم‌های هیدروپونیک موجود برای کشت سبزیجات بخصوص کاهو می‌باشد.
کلیت این سیستم بصورت غوطه‌ور بودن ریشه‌های گیاه در آب و محلول غذایی است. گیاه بوسیله قیم‌هایی و بصورت شناور بر روی سطح آب قرار می‌گیرند.
گیاه بصورت نشا کاری به این سطح منتقل می‌شود و اغلب در بستر کشت لیکا روند رویشی خود را ادامه می‌دهد. این تکنیک در صورت وجود آب و هوای مناسب، در خارج از گلخانه هم قابلیت استفاده را دارد. حتی می‌توان باغ‌های شناور را نیز اینگونه ایجاد نمود.
احداث باغ با سیستم رافت
قیم یا نگهدارنده گیاه، باید بر اساس وزن گیاه در وسعتی که نیاز است انتخاب شود و این مورد بسته به نوع گیاه و وسعت کشت متفاوت خواهد بود. معمولا این قیم و نگهدارنده‌ها از جنس کارتن پلاست یا یونولیت هستند.
به دلیل اینکه در این روش، کلیه ریشه‌ها بصورت کامل در آب غوطه‌ور هستند، بنابراین باید یک سیستم تهویه در داخل آب موجود باشد تا با تهویه و اکسیژن دهی به ریشه‌ها، امکان رشد هر چه بهتر آنها را فراهم کند.
این سیستم بدلایلی در برخی از گیاهان قابلیت استفاده را ندارد. برای مثال در گیاهانی که نیاز به بستن غده دارند و گیاهان پیازی، عملا کاربردی نخواهد داشت.
همچنین گیاهانی که نسبت به غرقاب حساس هستند هم در این تکنیک قابل اجرا و کشت نخواهند بود.
تنظیم EC, pH, TDS مانند سایر روش‌های هیدروپونیک در این روش هم لازم و ضروری است.

3- روش کشت جزر و مدی (Ebb and Flow)
سیستم کشت جزر و مدی (Ebb and Flow) یا روش زهکشی و غرقاب (Flood and Drain)، یکی از قابل اطمینان‌ترین تکنیک‌های کشت هیدروپونیک از نظر تهویه و تغذیه گیاه است.
این روش خود دارای 3 زیر روش متفاوت است که بسته به شرایط مختلف قابل استفاده هستند
یا روش زهکشی و غرقاب (Flood and Drain) که گیاهان به طریقی کاشته می‌شوند که ریشه‌ها در یک عمق محلول ثابت قرار می‌گیرند و محلول غذایی، 4-3 بار در طی روز تخلیه می‌شود تا امکان تنفس ریشه هم فراهم شود.
معمولا یک زمان سنج اتوماتیک به پمپ غوطه ور در مخزن وصل است و محلول غذایی را تزریق می‌کند و وقتی خاموش می‌شود محلول غذایی در اثر نیروی گرانش تخلیه می‌شود.
این روش می‌تواند به صورت سینی‌های لبه‌دار یا گلدان‌های حاوی پشم سنگ گرانولی (راکوول) حاوی گیاه باشد که پر و خالی از محلول می‌شود.
این روش یکی از قابل اطمینان ترین تکنیک‌های کشت هیدروپونیک برای در اختیار قرار دادن آب و مواد غذایی در محدودۀ ریشه است.
شایع‌ترین بسترهای مورد استفاده در این تکنیک، سنگ ریزه یا سنگ رودخانه‌ای و ماسه است. گرچه هر بستری که در حالت غرقاب بصورت شناور در نیایید نیز برای این تکنیک کاربرد دارد.
این تکنیک را می‌توان مانند شکل زیر با روش کشت هیدروپونیک گلدانی تلفیق کرد.
فقط برای تزریق مواد به داخل سینی کشت از نیروی پمپ استفاده می‌شود و برای خروج آب و محلول غذایی براحتی می‌توان از نیروی جاذبه زمین کمک گرفت.
پیشنهاد می‌شود که یک پمپ هوا برای تزریق هوای تازه به داخل مخزن اصلی در نظر گرفته شود تا باعث بهبود وضعیت هوای محلول در آب گردد.
اساسا 3 نوع سیستم جزر و مدی وجود دارد:

-1 ظروف سری (Plant containers in series design)
در این سیستم، تمام ظروف بصورت جداگانه با آب و محلول غذایی تغذیه می‌شوند و در عین حال تمام ظروف هم به هم متصل هستند.
series design
یک لوله سر ریز میتواند ارتفاع آب را در تمام گلدان‌ها بصورت یکسان تنظیم کند.
شما می‌توانید با تنظیم ارتفاع لوله آب سر ریز، ارتفاع غرقاب شدن بستر گیاه را تنظیم کنید. این مورد برای زمانیکه گیاه به سن بالاتری رسید، می‌تواند مفید باشد
-2 سینی سیل (Flooding tray design)
این سیستم که بصورت یک سینی مربع یا مستطیل کم عمق طراحی شده است، باعث می‌شود که با ورد آب از یک سمت، بصورت سیل گونه با طرف دیگر سینی برود و با تنظیم ارتفاع لوله زه کش (خروجی) میتوان ارتفاع سیل را در سینی کشت تنظیم نمود.
Flooding tray design
این سیستم بیشتر برای گیاهانی کاربرد دارند که فعلا در مرحله نشاگیری هستند تا پس از بزرگ‌تر شدن، به یک سیستم کشت هیدروپونیک دایمی منتقل شوند. گیاهان بصورت گلدانی یا سینی نشا در سینی کشت اصلی قرار می‌گیرند.
Flooding tray design
یکی از عیوب عمده این سیستم، ایجاد جلبک در سینی است که باید تمیز شوند. گرچه وجود خود جلبک باعث بروز مشکل نمی‌شود اما مصرف اکسیژن محلول در آب توسط جلبک که مورد نیاز ریشه‌های گیاه است، باعث بروز مشکل در روند رویشی گیاه می‌گردد.
علت بوجود آمدن این مشکل هم بخاطر نفوذ نور به داخل سینی کشت است.
- 3مخزن تزریق و جمع آوری سیل (Surge tank flood and drain design)
در تمام سیستم‌های جزر و مدی، مخزن همیشه پایین‌تر از سیستم هیدروپونیک قرار دارد. اما در این روش مخزن اصلی بالاتر از سیستم کشت هیدروپونیک قرار می‌گیرد.
Surge tank flood and drain design
این تکنیک علاوه بر اینکه فضای عمودی بیشتری نیاز دارد، هزینه‌های راه اندازی آن نیز به نسبت دو روش دیگر، بالاتر است. اینتکنیک دارای دو مخزن است. یکی مخزن اصلی و دیگری مخزن هم سطح کننده محلول با گلدان‌های کشت.
flood and drain design
آب از مخزن اصلی به مخزن هم سطح کننده توسط پمپ وارد می‌شود و به دلیل متصل بودن این مخزن به گلدان‌ها، آب و محلول غذایی بطور یکنواخت و هم سطح در بین تمام آنها توزیع می‌گردد.
flood and drain design
پس از طی زمان مورد نیاز که بر اساس نوع و سن گیاه تنظیم می‌شود، توسط یک شیر برقی زمان‌دار، آب از خروجی انتهای گلدان‌ها به مخزن دوم و از مخزن دوم به مخزن اصلی بازگردانده می‌شود.
این تکنیک در این روش به دلیل هزینه‌های بالای راه اندازی، تقریبا منسوخ شده است.
تنظیم EC, pH, TDS مانند سایر روش‌های هیدروپونیک در این روش هم لازم و ضروری است.
این روش هم بصورت سیستم باز، نیمه بسته یا کاملا بسته قابلیت اجرا را دارد.

-2 روش کشت فیلم غذایی (Nutrient Film Technique-NFT)
(سیستم NFT (فیلم غذایی)، یک نوع سیستم كشت هیدروپونیک است كه به‌ دلیل هزینه نصب پایین و روش استفاده آسان، بین پرورش‌ دهندگان محصولات خانگی محبوبیت زیادی دارد.
كاشت كاهو، ریحان، گوجه‌فرنگی، خیار، داودی و توت‌فرنگی از جمله محصولات رایجی هستند كه به این روش كشت می‌شوند.
NFT یک نوع سیستم كشت هیدروپونیک است كه به‌ دلیل هزینه نصب پایین و روش استفاده آسان، بین پرورش‌ دهندگان محصولات خانگی محبوبیت زیادی دارد.
در استرالیا و نیوزیلند از این روش برای كاشت كاهو استفاده می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌� ��‌‌‌‌‌‌‌‌شود تا محصول به خاک آلوده نشود. ریحان، گوجه‌فرنگی و خیار (آمریكا)، داودی (انگلیس) و توت‌ فرنگی (بلژیک و هلند)، از جمله محصولاتی هستند كه به این روش كشت می‌شوند.
در این روش بخشی از ریشه‌ها در هوا و بخشی دیگر درون یک لایه نازک از محلول غذایی در جریان قرار دارد، درنتیجه ریشه‌ها آزادانه با محلول غذایی در تماسند.
این روش باعث افزایش نسبت سطح به حجم محلول شده و همچنین از غوطه‌وری ریشه‌ها در بالای محلول جلوگیری می‌شود. محیط اطراف ریشه به دلیل جابجایی مداوم محلول، سرشار از اكسیژن است و در نتیجۀ بهبود تهویه، محصول مرغوبی تولید می‌شود.
سیستم NFT در اواسط دهۀ 1960 در انگلستان توسط دکتر آلن کوپر توسعه داده شد.
مزیت اصلی سیستم NFT:
علاوه بر هزینه پایین نصب و راه اندازی، ریشه‌های گیاه به منابع کافی آب، اکسیژن و مواد مغذی دسترسی کامل دارند.
معایب سیستم NFT:
- 1توقف جریان محلول به هردلیل (بویژه قطعی برق) باعث بروز تنش و خشكی سریع می‌شود که می‌توان با تعبیۀ ژنراتور یا استفاده از پنل‌های خورشیدی بر این مشکل غلبه نمود.
- 2 در ابتدای كشت به‌ دلیل عدم وجود شاخ و برگ و تابش مستقیم خورشید، دما در ناحیه ریشه به سرعت بالا می‌رود و در اثر رشد ریشه‌ها، ممكن است كانال‌ها مسدود شوند. برای رفع این مشکل هم می‌توان از مكعب‌های پشم ‌‌‌‌‌سنگ در مسیر محلول غذایی استفاده می‌شود، درنتیجه از تنش رطوبتی و تغییرات سریع دما جلوگیری شده و باعث استحكام بیشترگیاه می‌شود.
بهترین طول تونل‌های سیستم NFT از نظر انتقال آب و مواد غذایی باید 10 متر بوده و سرعت جریان آب در هر تونل بین 2-1 لیتر در دقیقه باشد.
شیب مورد نیاز هم حداکثر 1% جهت عدم تجمع آب در یک نقطه پیشنهاد می‌شود. در صورتیکه تونل باید بیش از این دارای طول باشد، می‌توان یک ورودی دیگر آب به آن اضافه کرد تا در انتهای تونل، گیاهان دچار کمبود و تنش آب و محلول غذایی نشوند.
عمق محلول غذایی در حال انتقال، باید حداکثر 5 میلیمتر باشد. مخزن قرارگیری محلول غذایی و آب حتما باید دارای سیستم تزریق هوا باشد تا کمبود اکسیژن آب را تامین نماید.
شکل زیر نمایش ترکیب دو سیستم کشت گلدانی (Pot) و فیلم غذایی (NFT) در کشت هیدروپونیک جعفری را به خوبی نشان می‌دهد.
تذکر:
مانند سایر روش‌های کشت هیدروپونیک، استفاده از سنسورهای خاص جهت تعیین میزان pH, EC, TDS, Co2 و رطوبت محیطی لازم و ضروری است. توجه به میزان تجمع نمک و شوری محیط کشت (EC) از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است که آبشویی بستر را ضروری می‌سازد.

در سیستم کشت هیدروپونیک گلدانی، گیاه درون گلدان‌های مخصوص با توجه به نیاز گیاه و با تراکم مشخص در واحد سطح کشت می‌گردند.
در این پست به معرفی دو روش در تکنیک گلدانی سیستم هیدروپونیک می پردازیم.
1- روش کشت گلدانی (Pot Systems)
در این نوع کشت، گیاه درون گلدان‌های مخصوص با توجه به نیاز گیاه و با تراکم مشخص در واحد سطح کشت می‌گردند.
گلدان‌ها با توجه به نوع گیاه در ارتفاع‌های استاندارد خاص، یا بر روی زمین و یا بر روی پایه‌ها قرار گرفته و کود و محلول‌های غذایی توسط قطره چکان‌های مجزا برای هر گلدان با ظرفیت 8 الی 15 لیتر در اختیار گیاه قرار میگیرد.
این روش برای بسیاری از گیاهان قابلیت اجرا را دارد. برای مثال گیاهانی مثل گوجه فرنگی، انجیر، موز، توت فرنگی و… .
حتی در صورت وجود اقلیم مناسب در خارج از گلخانه هم می‌توان سیستم هیدروپونیک (بویژه تکنیک گلدانی) را اجرا نمود.
در صورتیکه گلدان‌ها بصورت عمودی روی یکدیگر قرار گیرند، آب و محلول‌های غذایی با استفاده پمپ و با استفاده از جاذبه زمین از بالا بسمت پایین روانه شده و کلیه گلدان‌ها و گیاهان را تغذیه میکنند و نیازی به استفاده از لوله‌های متعدد برای هر گلدان نیست. این روش فقط برای گیاهانی قابلیت اجرا را دارد که ارتفاع نمی‌گیرند و پاکوتاه هستند مانند توت فرنگی.
در صورتیکه گلدان‌ها بصورت افقی در کنار یکدیگر قرار بگیرند، آب و محلول‌های غذایی با استفاده از نیروی پمپ و با استفاده از لوله‌های نازک انتقال آب و نازل‌ها به تک تک گلدان‌ها در طول گلخانه هدایت می‌شوند.
این روش بیشتر برای گیاهانی کاربرد دارد که دارای ارتفاع و حجم زیادی هستند مانند گوجه فرنگی، انجیر، موز و… .
سیستم‌های هیدروپونیک، بطور کلی به سه نوع باز (Open)، بسته (Close) و نیمه باز (Semi-open) تقسیم بندی می‌شوند.
هر کدام از این سیستم‌ها دارای معایب و مزایایی هستند که بطور خلاصه به آنها می‌پردازیم.

• سیستم هیدروپونیک باز (Open Hydroponic Systems):

این سیستم بصورتی طراحی می‌شود که با هزینه کم بتواند پاسخگوی نیاز تولید کننده باشد. در این سیستم، بدون در نظر گرفتن میزان مصرف گیاه، صرفا با تزریق مقدار مواد غذایی مناسب مورد نیاز گیاه، به رشد آن کمک می‌شود. در انتهای این سیستم، مواد غذایی به همراه آب به خارج از گلخانه هدایت می‌شوند.
مزایای این سیستم:

1- هزینه اولیه راه اندازی کم به نسبت سیستم بسته

معایب سیستم:

1- مصرف بالای آب

2- مصرف بالای کود

3- آلوده شدن محیط زیست

به دلایل بالا، این تکنیک دیگر امروزه کارایی نداشته و منسوخ شده است.
سیستم هیدروپونیک بسته (Closed Hydroponic Systems):
این سیستم بگونه‌ای طراحی می‌شود تا با حداقل مصرف آب و کود، بالاترین عملکرد را داشته باشد. در این سیستم پس از تزریق آب و مواد غذایی محلول به داخل سیستم، در انتها با خروج زه آب، این محلول مورد تجزیه قرار می‌گیرد و با موادی که مورد نیاز گیاه بوده و در محلول بدلیل مصرف توسط گیاه دچار کاهش شده، تقویت شده، تنظیم pH,EC شده در نهایت ضدعفونی می‌شود و سپس به درون سیستم مجددا تزریق می‌گردد.

مزایای این سیستم:

1- کاهش شدید مصرف آب (مصرف بهینه آب)

2- کاهش شدید مصرف کود (مصرف بهینه مواد غذایی)

3- عدم آلودگی محیط زیست

4- افزایش رشد و محصول دهی گیاه

معایب این سیستم:

1- نیاز به سرمایه گذاری اولیه نسبتا بالاتر برای ایجاد تاسیسات آنالیز مواد و برگشت آب

به دلایل بالا، هم اکنون این تکنیک در سیستم هیدروپونیک در کل دنیا در حال اجرا بود و پیشرفت‌های بزرگی در این سیستم برای کاهش مصرف آب و کود و ضد عفونی ارگانیک محلول بوجود آمده‌اند.​

• سیستم هیدروپونیک نیمه باز (Semi-open Hydroponic Systems):

یک سیستم هیدروپونیک که مشتق شده از دو نوع قبلی است که بصورت نیمه باز طراحی می‌شود. این تکنیک بدین صورت است که آب و محلول غذایی پس از تزریق به داخل سیستم و برگشت مجدد، بدون تنظیم میزان مواد موجود و فقط با تنظیم pH,EC مجددا به داخل سیستم تزریق می‌شود.
در این حالت فقط می‌توان مدت زمان محدودی از این تکنیک استفاده کرد و بعد از حداکثر 2 هفته برای عناصر ماکرو و حداکثر 4 هفته برای عناصر میکرو، می‌بایست آب و مواد غذایی بطور کامل در سیستم تجدید شوند.
این روش هم به دلیل مصرف زیاد آب و کود، آلودگی محیط زیست و تنظیم نبودن میزان مواد و در نتیجه امکان آسیب به رشد گیاه در طول رشد و کاهش محصول، منسوخ شده است.​

 

[تیرنگ]

شت هیدروپونیک – آموزش هیدروپونیک
کشت هیدروپونیک (کشت بدون خاک)، راه اندازی کشت هیدروپونیک نه تنها آسان بلکه بسیار سرگرم کننده نیز می باشد. در این متن ما سعی کرده ایم مراحل راه اندازی یک سیستم کشت هیدروپونیک را در خانه به شما آموزش دهیم.
کشت هیدروپنیک شیوهٔ کشت محصولات بدون استفاده از خاک می‌باشد. در این نوع کشت متخصصان نیازهای غذایی گیاه را اندازه‌گیری می کنند و به جای خاک با استفاده از آبی که به گیاه داده می‌شود با افزودن عناصر مختلف ماکرو و میکرو و نگهداشتن گیاه توسط مواد نگهدارنده بی اثر مانند پرلیت عملاً نیاز به خاک برای گیاه منتفی می‌شود.
نوع سیستمی را که میخواهید راه اندازی کنید انتخاب کنید:
1.سیستم آبی(Water Culture): این سیستم یک روش کم هزینه و راحت برای ساخت است. در این روش گیاهان شما در آب ریشه میدهند و آب نیز با نیترات ها و مواد غذایی لازم غنی میشود. در هر 5 گالن آب این سیستم میتوانید 5 تا 6 گیاه داشته و رشد دهید.
وسایل مورد نیاز در این روش:
ابتدا یک مخزن مانند تانک آکواریوم یا سطل پلاستیکی را بیابید و از آن به عنوان کخزن آب سیستم کشت هیدروپونیک استفاده کنید. دقت کنید که مخزن باید از عبور نور به داخل جلوگیری کند چرا که با عبور نور به داخل مخزن رشد خزه زیاد شده و مانع درست کار کردن سیستم می شود. در صورت استفاده و بهره گیری از تانک ماهی “آکواریوم” حتما آنرا با اسپری رنگ کنید.
سپس با استفاده از متر طول و عرض مخزن را اندازه بگیرید و سپس فوم استایرو (یونولیت) “StyroFoam ” را به اندازه یک چهارم اینچ کمتر از طول مخزن خود ببرید و بعد از آن جایگاه گیاهان را نیز در آن سوراخ کنید. میزان گیاهی که در این فوم و سیستم می توانید جای دهید به اندازه مخزن و سایز فوم بالای آن دارد که باید طوری تعبیه شود که نور دهی به تمامی گیاهان مناسب و به اندازه باشد.
پمپی که برای این سیستم انتخاب می کنید بایستی قوی باشد تا بتواند اکسیژن لازم برای گیاهان را تولید کند.

2.روش مولتی فلو (​

Multi Flow):
این روش با هزینه متوسط ساخته می شود و کمی راه اندازی آن سخت می باشد. مبنای این روش نیروی جاذبه برای به جریان انداختن آب و مواد معدنی مورد نیاز گیاهان میباشد. می توان از زمانسنج و کلید کنترل سطح اب برای بکار اندازی این سیستم استفاده کرد. تعداد کاشت گیاهان در این روش نامحدود است.
3.روش جریان جزر و مدی (Ebb and Flow):
این روش نیز با هزینه کم و به راحتی قابل ساخت و راه اندازی میباشد.جایگاه گیاهان شما در این روش بالای مخزن آلی که به آن متصل است قرار گرفته است. پمپ آلی که آب و مواد نیترات و معدنی را به پیاهان میرساند در مخزن قرار داده می شود و پس از پمپاژ و مصرف توسط گیاهان، آب اضافی به مخزن برگردانده می شود. در این روش تعداد زیادی از گیاهان را می توانید همزمان رشد دهید.